بررسی میزان جذب کادمیوم از خاک آلوده در دوره‌های مختلف رشد گوجه فرنگی

author

  • بهمن یارقلی عضو هیات علمی و استادیار مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
Abstract:

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین مشکل جهانی در حال گسترش است.  فلزات سنگین عمدتاً در لایة سطحی خاک رسوب می­کنند و در دراز مدت با افزایش غلظت آنها در خاک جذب گیاهان می­شوند و در اندام­های مختلف آنها تجمع پیدا می‌کنند.  کادمیوم خاک از معادل 001/0 تا 1 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک متغیر است ولی حد نرمال آن باید کمتر از 1 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک ‌باشد.  مقدار جذب و تجمع فلزات سنگین در گونه­های مختلف گیاهی و در بخش­های مختلف گونه­ها متفاوت و متأثر از غلظت فلز و مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک است.  در زمینة استفاده از آب­های آلوده و پساب­های حاوی فلزات سنگین در کشاورزی بررسی‌های زیادی شده است، ولی اطلاعات در زمینة مقدار جذب و تجمع فلزات سنگین در دوره‌های مختلف رشد بسیار محدود است.  این تحقیق با هدف بررسی تأثیر سطوح مختلف غلظت کادمیوم خاک محیط ریشه بر مقدار جذب و تجمع آن در اندام­های مختلف گوجه فرنگی در دوره‌های مختلف رشد، به صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تیمار شامل غلظت­های صفر، 50 ، و100 میلی­گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک، در سه تکرار اجرا شد.  خاک مورد استفاده از نوع لومی بود که از مزرعة چهارصد هکتاری مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) انتخاب و بعد از دو بار الک کردن با مش دو میلی‌متر و افزودن نیترات کادمیوم (Cd(NO3)2) و مخلوط کردن آن، آماده شد.  برای کاشت از بشکه‌های پلاستیکی به قطر 80 و ارتفاع 120 سانتی­متر استفاده شده است.  در دورۀ تحقیق از محلول خاک در عمق‌های مختلف ساعت به ساعت و از اندام‌های مختلف گوجه‌فرنگی در دوره‌های مختلف رشد جهت سنجش مقدار تجمع کادمیوم نمونه­برداری شد.  نتایج حاصل، پس از تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS، نشان می­دهد که در تمام اندام‌های گوجه فرنگی اثر تیمار بر مقدار کادمیوم تجمع یافته در سطح احتمال یک درصد معنی­دار است و اندام‌های مختلف گوجه فرنگی از نظر جذب و تجمع کادمیوم رفتارهایی متفاوت دارند بدین معنا که غلظت کادمیوم تجمع یافته در برگ، ریشه، ساقه، میوه و پوست میوه تا دانه روندی کاهشی دارد.  نتایج همچنین نشان می‌دهد که از کل کادمیوم اضافه شده به خاک میزان ناچیزی در اندام مختلف گوجه‌فرنگی تجمع می­یابد، به طوری که میزان کل کادمیوم تجمع یافته در توده سلولی در تیمار شاهد، 50 و 100 ppm به ترتیب معادل 0384/0، 564/0، و 678/0گرم است.  مقایسۀ نتایج نشان می‌دهد که افزایش غلظت کادمیوم کاهش رشد گوجه فرنگی و به ویژه میزان تولید محصول را به همراه دارد.  نتایج بیانگر کاهش 20 و 35 درصدی کاهش محصول تولیدی در تیمار 50 و 100 ppm ، نسبت به تیمار شاهد است.  به ‌رغم کاهش شدید غلظت کادمیوم در محلول خاک در دوره‌های مختلف رشد، از میزان کادمیوم جذب شده در اندام‌های گوجه‌فرنگی کاسته نمی­شود. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی میزان جذب کادمیوم از خاک آلوده در دوره های مختلف رشد گوجه فرنگی

آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین مشکل جهانی در حال گسترش است.  فلزات سنگین عمدتاً در لایة سطحی خاک رسوب می­کنند و در دراز مدت با افزایش غلظت آنها در خاک جذب گیاهان می­شوند و در اندام­های مختلف آنها تجمع پیدا می کنند.  کادمیوم خاک از معادل 001/0 تا 1 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک متغیر است ولی حد نرمال آن باید کمتر از 1 میلی گرم بر کیلوگرم خاک باشد.  مقدار جذب و تجمع فلزات سنگین در گونه­های مختلف گی...

full text

جذب کادمیوم توسط سه گیاه شاهی، کاهو و گوجه فرنگی در خاک آلوده به کادمیوم

افزایش نیاز آبی و تقاضای بیشتر آب به منظور آبیاری در بخش کشاورزی، سبب افزایش روزافزون استفاده مجدد از پساب های تصفیه شده یا خام شهری و صنعتی در بسیاری از کشورهای جهان شده است. فلزات سنگین موجود در این گونه آب های نامتعارف یکی از منابع آلودگی آب، خاک و گیاه به شمار می روند. سمیت فلزات سنگین در گیاهان سبب بروز اختلالاتی در گیاه شده که در نهایت ممکن است سبب کاهش رشد گیاه گردد. ضمناً، تجمع فلزات سنگ...

full text

بررسی پتانسیل خطرپذیری کادمیوم ناشی از مصرف گوجه فرنگی در خاک تیمار شده با زغال زیستی باگاس نیشکر و ورمی کمپوست زباله شهری

زمینه و هدف: با توجه به اهمیت استفاده از سبزیجات سالم، کنترل غلظت عناصر سنگین جهت حفظ سلامتی مصرف کننده حائز اهمیت است. این پژوهش با هدف بررسی اثر زغال زیستی باگاس نیشکر و ورمی کمپوست زباله شهری بر تغییر ضریب خطرپذیری کادمیوم ناشی از مصرف گوجه فرنگی  انجام گرفت. مواد و روش‌: تیمارهای آزمایشی شامل کاربرد 0، 5 و 10 تن در هکتار ورمی‌کمپوست زباله شهری غنی‌شده با 0 و 5 درصد وزنی زغال زیستی باگاس نیش...

full text

جذب کادمیوم توسط سه گیاه شاهی، کاهو و گوجه‌فرنگی در خاک آلوده به کادمیوم

Increasing of water consumption and demand for irrigation water in agriculture has led to an increase in reuse of treated, or even raw, municipal and industrial wastewater in many countries. Heavy metals (HMs) in these unconventional waters are one of the sources of pollution of water, soil and plant. HM toxicity in plants may eventually cause disturbances in plant growth. Accumulation of HMs i...

full text

تأثیر سودوموناس های آزادکننده پتاسیم بر جذب پتاسیم و رشد گوجه فرنگی در دو خاک مختلف

پتاسیم یکی از عناصر غذایی ضروری پرمصرف برای گیاهان است که نقش مهمی در رشد و توسعه گیاه و همچنین کیفیت محصولات کشاورزی دارد. بهره گیری از باکتری های آزاد کننده پتاسیم به عنوان کودهای زیستی روشی برای تأمین پتاسیم مورد نیاز گیاه است. در این پژوهش توانایی پنج جدایه میکروبی pseudomonas ssp. از باکتری های آزادکننده پتاسیم شامل s6-6 ، s10-3، s14-3، s19-1 و s21-1 بر بهبود رشد و افزایش جذب پتاسیم توسط گ...

بررسی اثرات کودهای زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه فرنگی در یک خاک آلوده به کادمیوم

مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی و تنش­های حاصل از آلودگی خاک به فلزات سنگین از جمله علل استفاده از کودهای زیستی در کشاورزی می­باشد. همچنین برای حفظ محیط زیست و مقابله با تنش فلزات سنگین استفاده از این کودها ضروری می­باشد. به همین منظور برای بررسی اثرات کودهای زیستی بر میزان عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه­فرنگی تحت تنش کادمیوم، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 4

pages  1- 18

publication date 2012-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023