بررسی میزان اثربخشی غلظت‌های مختلف اسانس دو گونه مرزه (Satureja khuzistanica Jamzad و S. spicigera (C. koch) Boiss.) در کنترل کنه واروا کندوی عسل

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.635.96.4.1576.1604 کنه واروا از مهمترین آفات کلنی‌های زنبور عسل در سرتاسر جهان می‌باشد، با تغذیه از همولنف لارو زنبور عسل و انتقال برخی ویروس‌ها، خسارت اقتصادی زیادی به صنعت زنبورداری جهان وارد می‌کند‌. استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی علیه این کنه باعث ایجاد جمعیت‌های مقاوم آفت شده و محصولات کندو را آلوده می‌نماید. میزان سمّیت تدخینی غلظت‌های مختلف اسانس دو گونه مرزه (Satureja khuzistanica Jamzad و S. spicigera (C. koch) Boiss.) بر مرگ‌ومیر کنه واروا و زنبور عسل‌ پس از جمع‌آوری نمونه از زنبورستان در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. کنه‌های ماده بالغ در دمای 32 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 50% و تاریکی به مدت 5 تا 10 ساعت با غلظت‌های صفر، 50، 75، 100، 150 و ppm200 اسانس در چهار تکرار تیمار و برای غلظت‌های 20 تا ppm1000 محاسبه شدند. براساس نتایج این آزمایش، مقادیر LC50 تعیین شده برای اسانس مرزه خوزستانی، در بازه زمانی 5 و 10 ساعت پس از شروع اسانس‌دهی، برای کنه واروا به‌ترتیب 8/149 و ppm6/78 و برای زنبور عسل کارگر 750.5 و ppm435.8 بود و غلظت‌های محاسبه شده برای اسانس مرزه اسپیسیژرا در همان بازه زمانی بر روی کنه واروا، به‌ترتیب 255.7 و ppm153.6 و برای زنبور عسل کارگر 737.6 و ppm573 تعیین شد. نتایج نشان داد اسانس مرزه خوزستانی و مرزه اسپیسیژرا هر دو با داشتن حداقل تلفات روی زنبور عسل، از قابلیت بالایی برای کنترل کنه واروا برخوردار بودند و مرزه خوزستانی مزیت بیشتری داشت. تجزیه کیفی نشان داد که میزان کارواکرول در اسانس مرزه خوزستانی 93% و میزان کارواکرول و تیمول موجود در اسانس مرزه اسپیسیژرا به‌ترتیب 43 و 29% بود.