بررسی مقوله ­ی جانشینی به عنوان عنصری کم­ کوشانه در قران کریم (مطالعه موردی ده جزء پایانی)

  زبان قران زبانی است که اختصار در آن بی­نظیر است. از آن جایی که می­طلبد که این کلام الهی در سینه جای گیرد پس نیاز به الفاظی موجز و گرانبها دارد که در عین اختصار پرمایه باشند. کم­کوشی زبانی مقوله­های فراونی دارد که یکی از آن محور جانشینی است. به این صورت که سازه­ای پر مغز و مختصر جایگزین سازه­ای طولانی می­شود. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی برآنست تا جلوه­های کم­کوشی­های زبان را در مقوله­ی جانشینی مورد واکاوی قرار دهد. این محورها عبارتند از جانشینی آوایی، لغوی، نحوی، بلاغی. چنین استنباط می­شود که مخاطب قران از أمّی گرفته تا مخاطب اعصار مدرن نیازمند کلامی است که در حافظه ذخیره گردد؛ زیرا زبانها به سرعت به سمت ساده شدن به پیش می­روند. بنابرین کلام قران به نحوی به همگونی آواها و گزینش واژگان پرداخته که توازن در آن رعایت شده، هر نسلی می­تواند از آن بهره­ گیرد و آن را به سینه سپارد.