بررسی مقایسه‌ای تاثیر عوامل دموگرافی ،اقتصادی و اجتماعی بر بهره‌وری نیروی انسانی در آموزش و پرورش شهر تهران

چکیده مقدمه و هدف: یکی از مهمترین اهداف در هر سازمان ارتقاء سطح بهره وری آن است و با توجه به اینکه انسان در ایجاد بهره وری نقشی محوری دارد درخواست‌های او در سازمان اثری کلیدی بجا می گذارد. هدف این تحقیق بررسی مقایسه‌ای تاثیرعوامل دموگرافی ،اقتصادی و اجتماعی بر بهره‌وری نیروی انسانی در آموزش وپرورش تهران بود. روش شناسی: تحقیق حاضر توصیفی از نوع مقایسه‌ای است که داده‌های آن به شکل میدانی و با استفاده از پرسشنامه و به روش دلفی جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق دبیران مرد،مدیران مدارس پسرانه و مسئولان تربیت بدنی(آقایان) شهر تهران که طبق آمار سازمان آموزش و پرورش شهر تهران 1229 در سال 89-90 می‌باشد. روش نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انجام گرفت و حجم نمونه آماری بر اساس جدول اودینسکی (1981) تعیین گردید که 20% از حجم جامعه آماری را تشکیل می‌دهد(225= n). ابزار اندازه گیری در این تحقیق عبارتست از یک پرسشنامه محقق ساخته حاوی سؤالات پنج گزینه‌ای لیکرت (مقدار خیلی زیاد – زیاد – متوسط – زیر متوسط – کم) برای سه گروه جامعه آماری در سه بخش  شخصی(دموگرافی)، شرایط اقتصادی و اجتماعی تاثیر گذار بر بهره‌وری کارکنان به طور یکسان تنظیم شده است.  که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 81/0 تعیین گردید. همچنین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه­ها توسط 20 نفر از اساتید متخصص مدیریت ورزشی مورد تایید قرار گرفت. برای دسته‌بندی و تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده از افراد نمونه در تحقیق از جدول فراوانی‌های ساده و درصدی جهت نمایش داده‌های استفاده گردید؛ برای تأیید طبیعی بودن توزیع از آزمون کلموگروف – اسمیرنوف و برای تفاوت دیدگاه‌های جامعه آماری از میزان تاثیر پذیری متغیرها بر بهره‌وری کارکنان از تحلیل واریانس یک طرفه  استفاده شد. برای تعیین وضعیت تاثیر پذیری متغیرها بربهره وری از T تک نمونه‌ای و برای اولویت بندی عوامل تاثیر گذار بر بهره‌وری از تحلیل عاملی استفاده شد. یافته ها و  نتیجه گیری : نتایج نشان داد که تاثیر «عوامل شخصی» بروی بهره‌وری معلمان، از حد متوسط  بالاتر بوده و وضعیت مثبتی را نشان می‌دهند. بدین معنی که سن، میزان تحصیلات ،تجربه کاری ،میزان مهارت، تناسب رشته و شغل، برخورداری از وجدان کاری، توانایی مقابله با مشکلات ،دارا بودن استعدادی طبیعی وبرخورداری ازوضعیت خانوادگی مطلوب دبیران ازجمله عوامل موثربربهره وری  آنها می‌باشد. همچنین مطرح می‌شود که تاثیر «عوامل مربوط به شرایط اقتصادی و اجتماعی » بروی بهره‌وری دبیران، از حد متوسط  بالاتر بوده و وضعیت مثبتی را نشان می‌دهند. بدین معنی که وضعیت اقتصادی جامعه، ضوابط و قوانین شغلی جامعه، داشتن مشاغل متعدد، احساس امنیت و تامین اجتماعی، سیستم تشویق و تنبهی عادلانه، امنیت شغلی، توجه و احترام به شخصیت، بالا بردن حرمت و منزلت اجتماعی، گذراندن دوره‌های آموزشی ضمن خدمت، سطح بهداشت روانی و جسمانی روشن بودن شرح وظایف دبیران  و دخالت دادن معلم ورزش در تصمیمات و کاهش ساعت تدریس از جمله عوامل موثر بر بهره‌وری آنها می‌باشد. این تاثیر در جهت مثبت معنی دار گشته و می‌توان اذعان داشت که با افزایش هر یک از عوامل فوق، بهره‌وری افزوده شده و با کاهش هر کدام، میزان بهره‌وری کاهش می‌یابد .