بررسی مفهوم طبیعت در آرایههای معماری دورۀ پهلوی براساس رهیافت گفتمانی
Authors
Abstract:
بیان مسئله: آرایههای برگرفته از طبیعت بخش جداییناپذیر معماری ایران بوده که با مخاطبان به گفتوگو نشسته است و دنیایی از باورها، ارزشها و اندیشهها را با استفاده از نقوش هندسی و غیرهندسی به تصویر میکشد. گذر زمان تغییرات ساختاری و معنایی بدیعی در آرایههای معماری ایجاد کرد، بهطوری که در ایران دورۀ پهلوی، با تولد گفتمانهای جدید، تزیینات معماری سیمایی متفاوت به خود گرفتند و مفاهیم متنوعی را به مخاطب عرضه کردند.هدف: هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تفسیر مفهوم طبیعت در آرایههای دورۀ پهلوی براساس رهیافت گفتمانی است.روش تحقیق: از نوع کیفی است، دادهها با مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری شده و برای تحلیل از تکنیک تحلیل گفتمان استفاده شده است. نتیجهگیری: تجلی طبیعت در آرایهها، در قالب «صورت» و «محتوا» و از طریق معانی صریح و ضمنی، در معماری دورۀ پهلوی اول، با پیروی از گفتمانهای ملیگرایی، سنتگرایی و غربگرایی و تحت سیطرۀ «قدرت سیاسی-مذهبی» و در معماری دورۀ پهلوی دوم، با پیروی از گفتمانهای سنتگرایی، تاریخگرایی و مدرنگرایی و تحت سیطرۀ «قدرت فرهنگی-تاریخی» و «فناوری مدرن» است. این گفتمانها از یک سو با نمایش عناصر قابل ادراک جهان پیرامون، که برگرفته از روایتهای دورۀ باستان است، عقاید مذهبی و نظم کلاسیک در صورت آرایهها را، از طریق تصاویر تجریدی و غیرتجریدی، به مخاطب نشان دادند و از سوی دیگر با بازنمایی معانی برگرفته از طبیعت، بهویژه نمادهای کهنالگویی، که در گذشته تجلی وحدت، قدرت و جاودانگی بودند، پیامهای جدیدی را به مخاطب منتقل کردند. معانی تولیدشده و پیامدهای اجتماعی حاصل از تجلی طبیعت در آرایههای دورۀ پهلوی در سایۀ «گفتمانهای غالب و پدیدۀ قدرت» عبارت است از مشروعیتبخشی به سیاستهای حکومت، از طریق نمایش قدرت سیاسی حکومت و قدرت فرهنگی جامعه، ترغیب افکار عمومی و قانونی جلوهدادن سیاستهای حکومت از طریق قدرت مذهبی، ایجاد همبستگی ملی و همسویی با تحولات جهانی.
similar resources
جایگاه مفهوم فطرت در منازعات دینی-اجتماعی دورۀ پهلوی دوم
مفهوم فطرت پیش از دوران پهلویِ دوم، در کتابها و روزنامههای مذهبی، بسیار به ندرت به کار رفته است. اما بعد از شهریور 1320 و آغاز سلطنت محمدرضا شاه، استفاده از این مفهوم و نظریهپردازی دربارۀ آن، در مجلات و روزنامههایی که نشر و تبلیغِ مسائل دینی را هدفِ خود قرار داده بودند، افزایش مییابد. فطرت، رفته رفته از سویی، به مفهومی کلیدی برای دفاع از دین در برابر مارکسیستها یا دیگر منتقدانِ دین تبدیل میش...
full textبررسی حضور طبیعت در آثار شاخص معماری دوره پهلوی اول بر اساس روش تبارشناسی فوکو
بیان مسأله: معماری متنی فرهنگی و مکانی برای بازتاب اعتقادات، اندیشه ها و باورهای فردی و اجتماعی است و در دوره های مختلف تاریخ مفاهیم متنوع و کارایی را از طریق صورت، عملکرد و محتوا به تصویر کشیده است. یکی از این مفاهیم، طبیعت است که در تمام ابعاد زندگی انسان ها به انحای مختلف حضور داشته است؛ این حضور تابع مولفه هایی است که بر اساس اندیشه های فوکو، گفتمان ها خالق آن ها هستند؛...
full textنقدی بر پژوهشهای تفسیریتاریخی درخصوص معماری معاصر ایران، نمونۀ موردی: معماری دورۀ پهلوی اول
It has been in recent decade that we saw a considerable growth in number of published historical works about contemporary architecture of Iran and its modernization era. But paying far little attention to paradigmatic frameworks of analyze and incompatible approaches for the rational enquiry along without criticality to paradigmatic criteria, have been brought some scientific conflicts to their...
full textتحلیل گفتمانی تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران در دورۀ پهلوی دوم (1332-1342)
گسترش روابط ایران با کشورهای بلوک غرب، به ویژه آمریکا، بین سال های 1332-1342 یکی از ویژگی های روابط خارجی ایران در دوره پهلوی دوم است. در این مقاله تلاش بر آن است که تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران طی این سال ها بررسی شود. فرضیه ای که در پاسخ به سؤال اصلی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد، عبارت است از: فرهنگ سیاسی برآمده از گفتمان پهلویسم متشکل از عناصر شاه محوری، اقتدارگرایی، عدم امنیت و...
full textنقدی بر پژوهش های تفسیری تاریخی درخصوص معماری معاصر ایران، نمونۀ موردی: معماری دورۀ پهلوی اول
در دهۀ اخیر، نگارش آثار تفسیری تاریخی درخصوص معماری معاصر ایران و دوران مدرنیزاسیون، رشد چشمگیری کرده است. عدم تفکیک چارچوب های متفاوت استدلال و تحلیل، توسل به گونه های ناهمخوان تحلیل و توجه نکردن به معیارهای استناد در پارادایم های مختلف تحقیق، موانعی را در برابر علمی بودن این پژوهش ها و اعتبار آن ها ایجاد کرده است. تبیین ساختاری این معضل، هدف این نوشتار است. در این مقاله، ابتدا رویکردها و مبان...
full textتحلیل گفتمانی تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران در دورۀ پهلوی دوم (۱۳۳۲-۱۳۴۲)
گسترش روابط ایران با کشورهای بلوک غرب، به ویژه آمریکا، بین سال های 1332-1342 یکی از ویژگی های روابط خارجی ایران در دوره پهلوی دوم است. در این مقاله تلاش بر آن است که تأثیر فرهنگ سیاسی بر روابط خارجی ایران طی این سال ها بررسی شود. فرضیه ای که در پاسخ به سؤال اصلی مورد بررسی و آزمون قرار می گیرد، عبارت است از: فرهنگ سیاسی برآمده از گفتمان پهلویسم متشکل از عناصر شاه محوری، اقتدارگرایی، عدم امنیت و...
full textMy Resources
Journal title
volume 16 issue 78
pages 27- 40
publication date 2019-11-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023