بررسی مفهوم تکاملی مرگ در اشعار مولانا براساس نظریه استعاره شناختی مدل فرهنگی استعاره زنجیره بزرگ
Authors
Abstract:
در نگاه زبانشناسان شناختی، استعارۀ مفهومی به هرگونه فهم و بیان تصورات انتزاعی در قالب تصورات ملموس اطلاق میشود. در این پژوهش، از میان راهکارهای مختلفی که لیکاف و ترنر در تحلیل استعارۀ مفهومی استفاده کردهاند، با استفاده از ویژگی سلسلهمراتبی مدل استعارۀ زنجیرۀ بزرگ، به بررسی مفهوم تکامل در اشعار مولانا پرداخته میشود. بررسی اشعار مولانا نشان داد خصوصیت سلسلهمراتبی استعارۀ زنجیرۀ بزرگ که نشاندهندۀ نوعی تکامل است، در نظام ذهنی مولانا نیز برقرار است. او تکامل انسان را در گذشتن از قالب جمادات و گیاهان و حیوانات و حتی خود انسان و رسیدن به مراتب بالاتر یعنی فرشتگان و قرب الهی بیان میدارد که این دو مرتبۀ اخیر از نظر زبانشناسان شناختی دور مانده است. مولانا شرط گذشتن و عبور از مراتب پایینتر را مردن و فنا میداند و آن را با نوعی استعارۀ جهتی یعنی حرکت روبهجلو نشان میدهد که در آن، درک استعاری ویژگیهای یک ماهیت در یک سطح، از طریق ویژگیهای یک ماهیت در سطح دیگر امکانپذیر است؛ یعنی هر بار با زایشی مجدد روبهرو هستیم. با توجه به ماهیت جهانی جسم انسان و محققاً الگوهای جهانی تعاملات فیزیکی ما با جهان، این نوع رابطه در میان فرهنگهای مختلف همچنان تا حدی یکسان عمل میکند، اما جهانبینی و تجربیات مولانا تکاملی افزونتر از نگاه زبانشناسان برای انسان ترسیم کرده است.
similar resources
مفهوم «ناکجاآباد» در دو رساله سهروردی براساس نظریه استعاره شناختی
نخستین بار، سهروردی اصطلاح «ناکجاآباد» را در آثارش به کار برد تا «عالم مثال» را که جهانی خارج از ادراک عام آدمی است، توصیف و تصویر کند. نگارنده در این مقاله به بررسی تعبیر «ناکجاآباد» به منزله یک کلان استعاره در دو رساله آواز پرجبرئیل و فی الحقیقهالعشق پرداخته است؛ به این ترتیب که براساس تحلیل نگاشت های استعاریِ ناکجاآباد نشان داده که استعاره های مرکزی «ناکجاآباد مکان است» و «ناکجاآباد لامکان اس...
full textاستعاره شناختی نور در اشعار حسین منزوی
در این مقاله با استفاده از نظریه استعارۀ شناختی لیکاف- جانسون به بررسی استعارههای موجود در شعر حسین منزوی دربارهی معشوق تغزلی و سمبلیک پرداخته شده است. نتایج این گفتار نشان میدهد که منزوی، در ناخودآگاه خود به انواع معشوق به مثابه یک موضوع نورانی و روشنگر مینگرد. این نگاه استعارهایِ غالب در اشعار منزوی را میتوان وابسته به زیرساخت سیاسی-اجتماعی و فرهنگی جامعه، نمود اساطیر و نمادهای جهانی د...
full textتحلیل رمان «رویای تبت» براساس «استعاره نمایشی نظریه گافمن»
رمان رویای تبت یکی از آثار فریبا وفی از جمله نویسندگان دهه هفتاد است که در آن روزمرگی سه زن در دو نسل و با سه هویت متفاوت روایت میشود. نظریه پردازان جامعه شناسی که به تحلیل آثار ادبی پرداختهاند از رویکردهای مختلفی در تحلیل متن سود جستهاند. یکی از انواع مهمترین نظریههای جامعه شناسی نظریه کنش متقابل نمادین است. در حالی که یک نظریه پرداز کنش متقابل نمادین به این توجه دارد که آدمها چگونه تصویر...
full textمفهوم و استعاره نزد دریدا
در این مقاله تفسیر و خوانشی از متن مهم دریدا دربارهی استعاره با عنوان «اسطوره شناسی سفید: استعاره در متن فلسفه» ارائه شده است. دریدا در این متن به مواجههی فلسفه با استعاره به منزلهی امری بیرونی نسبت به خود پرداخته و نتیجه گرفته است که فلسفه گرایش به درونی سازی هر امر بیرونی دارد. فلسفه با امر استعاری به عنوان چیزی برخورد کرده که باید بر آن تسلط پیدا کند. نتیجه این است که، وقتی در خود فلسفه ا...
full textتطور استعاره عشق از سنائی تا مولانا
در این نوشتار بر آنیم تا طرز تلقی سنائی، عطار و مولانا، به عنوان سه نقطه عطف در تاریخ شعر عرفانی، را از مفهوم کلیدی عشق بررسی کنیم. مبنای نظری مقاله نظریه استعارههای شناختی است. ابتدا به پیشینه تحقیق پرداختهایم و سپس بحث را در چهار بخش اصلی گزارش استعارهها، بررسی سابقه استعارهها در منابع پیش از سنائی، تحلیل شناختی استعارهها و سیر تطور استعارههای مفهومی عشق از سنائی تا مولانا دنبال کنیم. ا...
full textبررسی استعاره مفهومی زندگی در اشعار فروغ فرخزاد
استعاره از جهت پویایی، تصویرآفرینی، ایجاز و گیرایی، بستر مناسبی برای نوآوری و خیالآفرینی در عرصه سخن به ویژه شعر است. اهمیت استعاره در شعر چنان است که سخنشناسان و نظریهپردازان برای آن جایگاه مستقلی قائل میشوند. استعاره از گذشته تا کنون از موضوعات مورد بحث بلاغت و صناعت ادبی بوده است با این تفاوت که در دوره معاصر با نگاهی نو به استعاره پرداخته میشود. یکی از مکاتبی که استعاره را فراتر از نگا...
full textMy Resources
Journal title
volume 9 issue 17
pages 7- 27
publication date 2017-11-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023