بررسی مبانی رعایت قواعد بشردوستانه توسط گروه‌های غیردولتی، از منظر اسلام و حقوق بشردوستانه بین‌المللی؛ مطالعه موردی وضعیت عراق و سوریه

Authors

Abstract:

در سال 2002 میلادی، سازمانی در عراق پایه‌گذاری شد که بعدها داعش نام گرفت. این گروه غیردولتی، با کنترل بخش قابل‌توجهی از قلمرو سرزمینیِ کشورهای سوریه و عراق، اقدام به عملیات تروریستی گسترده‌ای کرد. داعش که ماهیتاً گروهی تروریستی است برای رسیدن به اهداف خود از شیوه‌های تروریستی استفاده می‌کند. اقدامات داعش در عراق و سوریه از آن دسته اقدامات تروریستی موردی و پراکنده نیست که بتوان از طریق روش‌های مسالمت‌آمیز و راهکارهای قضاییِ مندرج در معاهدات ضد تروریسم، با آن مقابله نمود. با توجه به تعریف مندرج در ماده (2) 1 پروتکل دوم مصوب 1977، وضعیت سوریه و عراق تا پیش از پایان فعالیت داعش، در دسته مخاصمات مسلحانه غیر بین‌المللی قرار می‌گرفته و لذا تحت حاکمیت قواعد حقوق بشردوستانه­ی مندرج در ماده 3 مشترک کنوانسیون‌های ژنو 1949 و پروتکل دوم آن می‌باشد. تروریسم، اصول اساسی و بنیادین بشریت که در حقوق بشردوستانه پیش­بینی شده است را نقض می‌کند. به همین دلیل در ماده 3 مشترک، ارتکاب رفتارهایی منع گردیده است که از مصادیق تروریسم محسوب می‌گردد. علاوه بر این، بند 2 ماده 4 پروتکل دوم صریحاً اعمال تروریستی را در مخاصمات مسلحانه­ی غیر بین‌المللی منع می‌کند. طرفین درگیری، مکلف به رعایت حقوق بشردوستانه­ی مقرر در کنوانسیون‌های ژنو و پروتکل الحاقی به آن هستند. با این حال، رفتارهای غیر انسانی و خلاف شئون بشریِ ارتکابی توسط داعش در سوریه و عراق، به­روشنی، نقض حقوق بشردوستانه توسط این گروه تروریستی را نشان می‌دهد. علاوه بر این، داعش که مدعی دولت اسلامی و اجرای قوانین اسلامی در دارالخلافه­ی عراق و شام است مرتکب اعمالی گردیده است که با هنجارها و قواعد اسلامی مطابقت ندارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بنیان اجرای حقوق بشردوستانه: تعهد دولتها به رعایت و تضمین رعایت حقوق بشردوستانه

آنجاکه زمینۀ اعمال قواعد حقوق بشردوستانۀ بینالمللی در پهنۀ جنگ هایی امکان پذیر است که چهرة خود را با پیشرفت فنون رزمی و شیوههای نبرد گونهگون مییابد، گاه قواعد این رژیم از جمله مادة یک مشترک کنوانسیونهای ژنو نیز ناگزیر دستخوش تحولاتی می شود که آنها را از مبادی اولیه بسیار متفاوت میسازد. مطابق ماده یک مشترک کنوانسیونهای چهارگانه ژنو و پروتکلهای اول و سوم الحاقی بدانها، دولتهای متعاهد ملزم به رعای...

full text

ماهیت و مبنای تعهد به تضمین رعایت حقوق بشردوستانه از نگاه اسلام و حقوق بین‌الملل

به‌رغم توسعه‌یافتگی هنجارین نظام بین‌المللی حقوق بشردوستانه، یکی از چالش‌های اصلی بلکه چالش اصلی این نظام، تضمین اجرای قواعد و مقررات آن است. اگرچه مادۀ 1 مشترک کنوانسیون‌های ژنو 1949دولت‌های عضو را علاوه‌بر موظف کردن به رعایت مقررات این کنوانسیون‌ها، به تضمین رعایت آن نیز مکلف ساخته است، لیکن رویۀ عملی دولت‌ها چندان نشان از استقبال آنها از چنین تعهدی ندارد، ضمن اینکه تفسیر این تعهد به لحاظ ماه...

full text

نقد تخریب و غارت میراث تاریخی، فرهنگی، و مذهبی سوریه و عراق به‌دست گروه تروریستی داعش از منظر حقوق بشردوستانه

آثار فرهنگی و تاریخی جهانی، به‌دلیل داشتن ماهیت فراتاریخی، فراجغرافیایی، و فراملیتی، سازمان‌های بین‌المللی را مجبور و تشویق به حمایت کیفری بین‌المللی از میراث فرهنگی و تاریخی کرده است. تخریب آثار تاریخی و فرهنگی ملت‌های خاورمیانه با اصالت فرهنگی و تمدنی چندین هزارساله به‌دست گروه تروریستی داعش و فروش برخی از این آثار باستانی به‌منظور تأمین هزینه‌ها و درآمدزایی برای این گروه تروریستی باعث خشم سا...

full text

بررسی تطبیقی مبانی حقوق بشردوستانه در اسلام و مسیحیت

بررسی تطبیقی مبانی حقوق بشردوستانه در اسلام و مسیحیت دکتر محمدحسن خانی چکیده: ادیان الهی به طور عام، اسلام و مسیحیت به طور خاص، نقش بسیار عمده و بسزایی را در روند تکاملی جوامع بشری در طول هزاره های گذشته ایفا کرده اند. ابعاد و عمق تأثیر تعالیم این دو آیین بزرگ الهی به طور مشخص در طول دو هزارة گذشته مشهود است. در بسیاری از موارد این تأثیرات فراتر از جوانب زندگی شخصی و حتی اجتماعی در درون ...

full text

مخاصمة مسلحانة عراق؛ تحلیل اقدامات ارتکابی داعش از منظر حقوق بین‌الملل بشردوستانه و حقوق بین‌الملل کیفری

در سال‌های اخیر جامعة بین‌الملل شاهد ظهور بازیگری غیردولتی به نام «داعش» بوده‌ که با اقدامات خود تهدیدی جهانی و بی‌سابقه برای صلح و امنیت بین‌المللی ایجاد کرده است. تصرف مناطق عمدتاً شمالی عراق، داعش را وارد مخاصمة مسلحانه با ارتش عراق کرد. محور اصلی و اساسی در مخاصمة مسلحانه –خواه بین‌المللی یا غیربین‌المللی- رعایت مقررات حقوق بین‌الملل بشردوستانه از جمله اصول بنیادینی همچون تفکیک و تن...

full text

تعهد و التزام متخاصمین به قواعد حقوق بشردوستانه در مخاصمه داخلی سوریه

کشور سوریه از ژانویه 2011 صحنه اعتراضات مردمی قرار گرفت که خواهان برخی اصلاحات سیاسی و اقتصادی در کشور بودند. اما پس از مدتی، این اعتراضات به دلیل عدم پاسخ‌گویی و البته دخالت عوامل خارجی به خشونت کشیده شد. هم‌اکنون شواهد حاکی از آن است که این بحران داخلی، بر اساس معیارهای تعریف‌شده در اسناد بشردوستانه، به مخاصمه مسلحانه تبدیل شده که نتیجه آن، کشته‌شدن بیش از یک‌صدهزار و آوارگی میلیون‌ها شهروند ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 3

pages  101- 128

publication date 2016-11-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023