بررسی فقهی اعمال نفوذ بر خلاف حقّ و مقرّرات قانونی

جمال بیگی[1] علیرضا داستان ایلخچی[2] چکیده اعمال نفوذ یا به تعبیر امروزی پارتی بازی یکی از مظاهر فساد اداری می باشد که قدمتی به درازای جامعه بشری داشته و رابطه مستقیم با توسعه نظام سیاسی و اقتصادی جوامع دارد. اهمیت این موضوع به حدی است که پیدایش آن باعث اخلال در نظام سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و قضایی یک کشور می گردد. در یک نظام اداری و قضایی فاسد، کارکنان و مدیران و قضات آن با اعمال نفوذ برخلاف حقّ از موقعیت انحصاری خود در ارائه خدمات بهره گرفته و با سوء استفاده از موقعیت خود به تجارت پرداخته که این اقدام باعث لطمه به نظام سیاسی، اجتماعی و قضایی و کند شدن روند توسعه کشور و عدم رشد رقابت سالم و عدالت اجتماعی در جامعه می گردد. این پژوهش با به کارگیری شیوه اسنادی و بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تبیین حرمت این موضوع و تاثیر این عمل نامشروع در جامعه از بعد اداری، اقتصادی، اجتماعی و قضائی با استناد به کتاب، سنت، برخی فتاوای فقهای معاصر شیعه و سنی و عقل تدوین شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که دریافت هرگونه وجه از طریق اعمال نفوذ بر خلاف حق و مقررات قانونی، از دیدگاه مشهور فقها اکل مال به باطل بوده و از مصادیق سحت محسوب می گردد. لذا می بایستی با فرهنگ سازی در جامعه از طریق امر به معروف و نهی از منکر به سلامت نظام اداری جامعه و توسعه روز افزون کشور همت گمارد. کلمات کلیدی: اعمال نفوذ، پارتی بازی، حقّ، سحت، اکل مال به باطل. [1] - استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران. [email protected]   . (نویسنده مسئول) [2] - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته فقه و حقوق جزا، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.