بررسی فضاهای ذهنی در متون خبری روزنامه‌های ایران

این تحقیق، در چارچوب نظریۀ فضاهای ذهنی، اخبار منعکس‌شده توسط روزنامه‌های فارسی‌زبان را بررسی کرده است. مفهوم فضاهای ذهنی در معنی‌شناسی شناختی نخستین‌بار توسط فوکونیه (Fauconnier, 1985) مطرح شد. بعدها فوکونیه و ترنر (Fauconnier and Turner, 2002) آن را گسترش دادند و الگویی با عنوان نظریۀ «تلفیق مفهومی» ارائه کردند. فوکونیه در نظریۀ فضاهای ذهنی بر این باور است که معنی چیزی ازپیش‌ساخته و قابل‌تعبیه در واژه نیست، بلکه حاصل کاربرد واقعی زبان در بافت است؛ بنابراین، انتظار می‌رود بر اساس ویژگی‌های زبانی و روابط موجود بین اجزا، فضاهای ذهنی ایجادشده توسط نویسندگان در متون قابل‌پیگیری باشد. در این تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، فضاهای ذهنی شش متن خبری برگرفته از دو روزنامۀ فارسی‌زبان که موضوعی واحد را از دیدگاه‌های متفاوت بیان کرده‌اند، تحلیل و بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نویسندگان اخبار با استفاده از فضاهای ذهنی متفاوت، افکار و عقاید خود را به مخاطبان القا کرده و جریان انعکاس خبر را به سمتی هدایت می‌کنند که فضای پایه، یعنی تیتر خبری، بر مبنای آن شکل گرفته است. نتایج این تحقیق در تحلیل گفتمان‌های خبری کاربرد دارد.