بررسی فراوانی و تنوع گونه‌ای زنبورهای گال‌زای بلوط (Hym.: Cynipidae) در استان آذربایجان ‌غربی

گال‌های تشکیل شده توسط زنبورهای گال‌زای بلوط در آذربایجان غربی از مناطق قبرحسین، میرآباد، واوان، شلماش، ربط و دارقبر، از فروردین لغایت آبان ماه سال 1388 جمع‌آوری شدند. تعداد بهینه‌ی نمونه‌ی مورد نیاز نیز 40 درخت محاسبه و سپس گال‌های تشکیل شده روی آن‌ها شمارش شدند. میزان غنای گونه‌ای، شاخص سیمپسون، شاخص شانون و ضریب شباهت سورنسن نیز اندازه‌گیری شد. تعداد 35 گونه زنبور گال‌زا روی سه گونه بلوط (Quercus infectoria، Q. brantii و Q. libani) در آذربایجان غربی شناسایی شدند. بیش‌ترین تعداد گال روی Q. infectoria جمع‌آوری شد. در این تحقیق تمامی گونه‌های گال‌زای بلوط جمع‌آوری شده متعلق به 7 جنس Andricus Hartig، Cynips L.، Neuroterus Hartig، Biorhiza Westwood، Pesudoneuroterus Kinsey، Chilaspis Mayr و Aphelonyx Mayr بودند، به‌طوری‌که بیش‌ترین تعداد گونه (23 گونه) متعلق به جنس Andricus بود. بیش‌ترین میزان شاخص سیمپسون و شانون در مورد گال‌های بهاره در منطقه‌ی میرآباد و بیش‌ترین میزان شاخص سیمپسون و شانون در مورد گال‌های تابستانه- پاییزه در مناطق قبرحسین و دارقبر دیده شد. بیش‌ترین میزان شاخص شباهت سورنسن نیز در مورد گال‌های بهاره (نسل جنسی زنبورهای گال‌زا) بین دارقبر با میرآباد و در گال‌های تابستانه- پاییزه (نسل غیرجنسی زنبور‌های گال‌زا) بین مناطق قبرحسین و دارقبر مشاهده شد. نکته‌ی مهم این است که نقش گونه، زیرگونه‌های بلوط و اقلیم منطقه در تنوع و پراکنش زنبور‌های گال‌زا باید به‌عنوان عاملی مهم مورد توجه بیشتر قرار بگیرند.