بررسی فراوانی دردهای عضلانی اسکلتی در دوران بارداری و عوامل مرتبط با کمردرد دوران بارداری

مقدمه: فیزیولوژی بدن مادر در طول بارداری، تحت تأثیر عوامل هورمونی و ساختاری متعددی قرار می گیرد. بسیاری از این تغییرات به طور مستقیم یا غیر مستقیم در به وجود آوردن عوارض عضلانی اسکلتی نظیر کمردرد، سندرم تونل کارپ و سایر موارد دردناک دخیل هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی شیوع دردهای اسکلتی عضلانی و عوامل خطرساز مؤثر بر آن در زنان باردار انجام شد. روش‌کار: این مطالعه توصیفی - مقطعی در اردیبهشت و خرداد ماه سال 1390 بر روی 235 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشت، درمانگاه ها و مطب های خصوصی متخصصین زنان و زایمان انجام شد. افراد به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و با استفاده از یک پرسشنامه 100 سؤالی استاندارد جهت بررسی شیوع دردهای اسکلتی عضلانی خصوصاً کمردرد (به دلیل شیوع بالای آن) و عوامل خطرساز مؤثر بر آن شامل سن، شاخص توده بدنی، سن بارداری، وضعیت های بهتر کننده و بدتر کننده درد، نوع زایمان قبلی، تعداد فرزندان، سابقه ورزش، میزان رضایت شغلی، وضعیت شغلی و معیار کیفیت زندگی افراد مورد مطالعه و رابطه بین آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 5/11) و آزمون رگرسیون لوجستیک انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: از بین دردهای عضلانی اسکلتی مورد مطالعه، کمردرد (2/58%) شایعترین درد عضلانی اسکلتی در بین مادران باردار بود. از بین عوامل خطرساز مؤثر بر کمردرد، میزان رضایت شغلی، شاخص توده بدنی، وضعیت شغلی، معیار کیفیت زندگی و سابقه کمردرد قبلی با کمردرد زمان بارداری ارتباط آماری معنی داری داشت (05/0>p). نتیجه‌گیری: شیوع دردهای عضلانی اسکلتی و به خصوص کمردرد در زنان باردار نسبتاً زیاد است ولی انجام آموزش های لازم قبل و حین بارداری می تواند از شدت این مشکلات در دوران بارداری بکاهد. با توجه به وجود ارتباط معنی دار بین برخی از عوامل یاد شده و بروز کمردرد، به نظر می رسد انجام مطالعات کارآزمایی بالینی تصادفی جهت بررسی تأثیر این عوامل ضروری به نظر می رسد.