بررسی عوامل و عناصر نمایشی در تمثیلات ادبیات کهن ایران

author

Abstract:

افلاطون یکی از بزرگترین دشمنان شعر است ولیکن شاگرد او ارسطو، مولف کتاب بوطیقا، مروج و مبلغ هنر شاعری است .در نظر ارسطو، سعادت به عنوان فضیلت، غایت و هدف زندگی است. از دیدگاه وی غایت هنر، ایجاد لذت روحی و معنوی است و درک این نوع لذت موجبات  رسیدن انسان به سعادت را فراهم می کند. یونانیان به درستی نقاشی را شعر صامت و شعر را نقاشی گویا می نامند. شعر روایی و نمایشی، محور مطالعه ما  در این پژوهش است. تمثیل، ستاره درخشان آسمان شعر روایی در ادبیات ایران است. درحالی که خاستگاه تمثیلات بیشتر فلسفه و کلام است تجلی تمثیل در ادبیات داستانی و دراماتیک است. تمثیلات هرچند با مذهب و آیین قرابت و خویشاوندی دارند اما نزدیکی بسیارشان با حکایت و انواع روایت انکار ناپذیر است. مطالعه تطبیقی و هنری در نقد آثار ادبی نشان می دهد که عوامل و عناصر داستانی همچون نگینی در حکایات فارسی و تمثیلات رمزی آن می درخشند. در این مقاله ضمن  معرفی و ارزیابی عناصر ششگانه ارسطو، چگونگی اثر گذاری پیام تمثیل بر مخاطب، در شعر روایی ادبیات کهن ایران تحلیل و تفسیر شده است و دو عنصر بنیادی بوطیقا یعنی داستان و شخصیت، صرف نظر از تنوع و تکثر فهم مترجمان در توضیح و شرح آنها، به لحاظ ارزش های ساختاری در تمثیل روایی مورد تفسیر قرار گرفته است. با وجود تفاوت ها در انواع ادبی شرق و غرب، ستون اصلی ادبیات نمایشی ملل جهان را، قصه پردازی افسانه های تاریخی، حماسه ها و اسطوره ها تشکیل می دهند. عناصر داستانی در شعر روایی و تمثیل، ساختاری نظام مند دارند. بررسی اجمالی تمثیل رمزی  داستان شیخ صنعان ترکیبی هوشمندانه و شیوه ای بر جسته در آرایش عناصر داستانی است. مطالعه مفهوم قصه پردازی و داستان سرایی در برخی از تمثیلات ادبیات  کهن ایران حکایت ازآن دارد که تمثیل رسانه ای چند وجهی است.  تحلیل شکلی و محتوایی داستان ها ثابت می کند که تمثیل پردازان در ابلاغ پیام عرفانی و مفهوم فلسفی یا  اخلاقی حکایات تمثیلی  با معیارها و شاخص های تکنیکی داستان نویسی مدرن و متداول امروزی، غریبه و بیگانه نبوده اند. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعلیم و تربیت در ادبیات کهن ایران و یونان

در علوم انسانی سعادت فردی متمایز از جامعه فرض نمی­شود و مهار خویِ سرکش، با تفسیرِ مفهوم انسانیّت و کرامت و عدالت اجتماعی، با گذر از فردیّت و استقرار در جوامع بشری، قابل توجیه است. یکی از اهداف مهمّ ادبیات، کمک به انسان و کمال­گرایی است. تا در این راستا، خود را بهتر بشناسد و از طریق خودشناسی به خدا شناسی برسد. به همین دلیل مبارزه با پستی­ها، پرورش روحِ عفت، غرور، شهامت، خلاقیّت، شاد­باشی و نشاط بخشی و ...

full text

وهمناک در ادبیات کهن ایران

پژوهش فروید با عنوان «شگرف» زیر عنوان ادبیات روان کاوانه مطرح می شود. این مقاله، دو اثر از ادبیات کهن فارسی را از دیدگاه گونة ادبی وهمناک بررسی می کند: گنبد سیاه از نظامی گنجوی که متنی شگفت است و حکایتی از فرج بعد از شدت (از تنوخی) که متنی شگرف است. این آثار زیر مجموعة نوع ادبی دیگری اند که وهمناک/ فانتاستیک نام دارد و در آن ترس و تردید خواننده شرط اول محسوب می شود: بسته به این که خواننده حوادث...

full text

تجلی طب در ادبیات کهن

این مقاله، با تحقیق و تفخص در مثنوی معنوی، دیوان شمس، خمسهء نظامی، دیوان خاقانی-، بوستان سعدی و تمامی آثار منظوم عطار فراهم آمده است, بدین ترتیب که ابتدا، ابیاتی راکه به نحوی با طب ارتباط داشته استخراج کرده، سپس با مراجعه به کتب معتبر طب قدیم، اطلاعات مربوط به هر بیت را جمع آوری نمود ه ا یم. ذکر این نکته لازم است که در برخی ابیات، خواص طبی یک ماده و یاگیاهی دارویی موردنظر شاعر بوده است و در برخ...

full text

همانندی های دو قهرمان اسطوره ای در ادبیات حماسی ایران و ادبیات نمایشی ایرلند(رستم- کوهولین)

در این مقاله‘ دو قهرمان همانند‘ از دو دسته ی ادبی مختلف‘ رستم از ادبیات حماسی ایران با کوهولین از ادبیات نمایشی ایرلند- مقابله شده اند. بررسی همانندی این دو قهرمان به منزله ی ارزیابی شباهت ها و تفاوت های طرح داستانی نمایشنامه کوهولین و داستان رستم و سهراب شاهنامه ی فردوسی است. از این رو و به همین ضرورت است که کردارهای رستم و کوهولین در جریان داستان مورد ارزیابی قرار گرفته کردارهای قهرمانانی اسط...

full text

بررسی آنتاگونیست در چند اثر ادبیات داستانی کهن فارسی

در این پژوهش، تلاش گردیده است تا سه اثر داستانی از متون کهن فارسی با نام‌های «برزونامه» «داستان رابعه» و «حسنک وزیر» از لحاظ نوع شخصیّت «آنتاگونیست» و جایگاه آن‌ها مورد بررسی قرار گیرد. بدین منظور پس از بررسی واژه‌های آنتاگونیست، پروتاگونیست و مفاهیم مرتبط در این حوزه به بررسی آنتاگونیست‌ها (ضدّ قهرمان) در سه داستان مذکور پرداخته و کنش و واکنش‌های ضدّ قهرمان را در پیشبرد داستان بررسی کرده‌ایم. از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 3

pages  5- 19

publication date 2016-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023