بررسی عوامل مؤثر بر فاصله‌گذاری بین زایمان‌ها در مناطق روستایی شهرستان زرین‌دشت (استان فارس)

زمینه: فاصله‌گذاری مناسب بین حاملگی‌ها، یکی از اهداف مهم برنامه‌های تنظیم خانواده می‌باشد. بررسی دینامیسم فاصله‌گذاری بین تولدها، شناخت عوامل و تأثیرات آن‌ها بر فاصله بین حاملگی‌ها و تعیین فاصله بهینه دارای اهمیت ویژه‌ای برای برنامه‌ریزان بهداشتی و خانواده‌ها می‌باشد. هدف این مطالعه، بررسی سقط و مرده‌زایی ناشی از فاصله کوتاه بین زایمان و تعیین برخی عوامل مؤثر بر فاصله بین زایمان‌ها و تعیین فاصله بهینه بین زایمان‌ها بوده است. مواد و روش‌ها: در سال 1384، در مطالعه‌ای مقطعی 1064 نفر زن در سن باروری یکی از شهرستان‌های استان فارس به‌روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند. با استفاده از مصاحبه و پرونده‌های خانوار اطلاعات تاریخچه باروری توسط بهورزان جمع‌آوری گردید. تأثیر متغیرهای مؤثر بر فاصله بین زایمان‌ها با مدل رخدادهای بازگشتی با روش شکنندگی با نرم‌افزار 2000 Splus و SPSS ویرایش 13 بررسی شد. یافته‌ها: میزان سقط یا مرده‌زایی 1/7 درصد بود که با افزایش فاصله بین زایمان‌ها این میزان کاهش یافته و در فاصله 48-36 ماهگی به کمترین حد خود (9/1 درصد) می‌رسد. سطح تحصیلات مادر، مدت شیردهی نوزاد قبلی، افزایش سن مادر به هنگام زایمان و شغل غیردستی پدر با فاصله بین بین زایمان‌ها همبستگی مثبت دارد. سن ازدواج مادر، داشتن شغل غیر از خانه‌داری، وضعیت اقتصادی-اجتماعی بهتر با طول فاصله تا زایمان بعدی همبستگی منفی دارد. با افزایش رتبه تولد فاصله بین زایمان‌ها نسبت به زایمان قبلی به‌طور متوسط حدود یک تا دو ماه افزایش می‌یابد. نتیجه‌گیری: سقط و مرده‌زایی در زایمان‌هایی که فاصله بسیار کم یا بسیار طولانی با زایمان قبلی دارند، بیشتر مشاهده شد.