بررسی عوامل مؤثر بر تحولات ساختاری- کارکردی سکونت‌گاه‌های روستایی (مورد مطالعه: بخش کردیان- شهرستان جهرم)

Authors

صدیقه کرمی نسب دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران مدرس دانشگاه پیام نور جهرم

مقصود بیات دانشجوی دکترا جغرافیا و ژومورفولوژی مدیریت محیطی دانشگاه زاهدان،کارشناس امورکشوری و مدنی استانداری فارس

وحید ریاحی دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران

Abstract:

سکونتگاههای انسانی تحت تأثیر عوامل و نیروهای فضاساز، همواره با تأثیرپذیری از فرآیندهای درونی و بیرونی مختلف در حال تغییر و تحول بودهاند. در این میان سکونتگاههای روستایی، بهعنوان جزئی از نظامهای جغرافیایی، که خود متشکل از اجزای مرتبط به یک دیگرند، متأثر از موقعیت و جایگاه مکانی– فضایی، نحوه تعامل یا ارتباط (درونی و بیرونی در مقیاس محلی و منطقهای و ملی) خود، در گذر زمان همواره دستخوش تغییراتی بوده که ساختار و کارکرد نواحی روستایی را در مناطق مختلف کموبیش متحول ساخته است. تأثیربخشی نیروهای درونی و بیرونی به نوع و دامنه روابط و همچنین، ویژگیهای نهادهای اجتماعی روستا بستگی دارد. این نیروها بنیادهای اجتماع روستایی، چه بنیادهای محیطی– اکولوژیک و چه بنیادهای اجتماعی– اقتصادی را تحت تأثیر قرار میدهد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر تحولات ساختاری- کارکردی سکونتگاههای روستایی روستاهای بخش کردیان از توابع شهرستان جهرم است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی– تحلیلی بوده و از مجموع مطالعات میدانی وسیع، روش اسنادی و کتابخانهای برای جمعآوری اطلاعات استفاده شده است. بهمنظور بررسی تحولات ساختاری– کارکردی در این روستاها شاخصهایی در ابعاد مختلف (محیطی– اکولوژیکی، اجتماعی– فرهنگی، اقتصادی– معیشتی و کالبدی، فیزیکی) انتخاب شده است. جامعه آماری 1981 خانوار که با فرمول کوکران حجم نمونه 317 نفر برآورد گردید، ابزار پژوهش نیز پرسشنامه، ساکنان خانوار روستاها که روایی آن ازطرف عدهای از متخصصین تأیید شده، و برای تعیین میزان پایایی مقیاس اصلی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ میزان (77/0) استفاده شده است. پس از تهیه و تکمیل پرسشنامه، تجزیهوتحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه با استفاده از آزمون t و همبستگی اسپیرمن و تفاوت میان این شاخصها در تحولات روستاها مورد ارزیابی قرار گرفته شد. یافتهها نشان میدهد که در بعد محیطی– اکولوژیکی این روستاها شاهد افزایش چاههای عمیق، کاهش آبدهی چشمه و قنوات، تغییر در کاربری اراضی و از بعد اجتماعی با افزایش مهاجرفرستی و مهاجرپذیری، اقدام سیاست‌گذاریهای دولت، از بعد اقتصادی رکود صنایعدستی، امکان اشتغال در فعالیتهای خدماتی- صنعتی در بخش و خارج از بخش، از بعد کالبدی– فیزیکی تحول در شبکه معابر و تحول در ساختوساز مساکن روستایی در اثر گسترش مناسبات روستا- شهری مواجه بودهاند که این تحولات ساختاری تحولاتی در عرصههای کارکردی سکونتگاههای روستایی را بهدنبال داشته است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی عملکرد دهیاریها درتوسعه کالبدی- فضایی سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: بخش کردیان- شهرستان جهرم)

از سال 1377 که نخستین اقدامات برای ایجاد مدیریت روستایی در کشور انجام شد تاکنون فعالیتهای گستردهای از سوی دهیاریها در روستاهای کشور صورت گرفت. تا حدی که در سالهای اخیر دهیاریها محرک و زمینهساز توسعه کالبدی- فضایی روستاها شناخته میشوند. هدف اصلی این پژوهش بررسی عملکرد دهیاریها در توسعه کالبدی- فضایی سکونتگاههای روستایی در بخش کردیان شهرستان جهرم است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلی...

full text

ارزیابی عملکرد دهیاریها درتوسعه کالبدی- فضایی سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: بخش کردیان- شهرستان جهرم)

full text

ارزیابی عوامل مؤثر بر احساس امنیت در مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی- شهرستان جهرم)

انسان برای رسیدن به اهداف والای انسانی، پس از برآوردن نیازهای بیولوژیکی، نیاز به امنیت دارد که در این میان مهمتر از امنیت، موضوع احساس امنیت است که از شاخصهای مهم کیفیت زندگی روستایی است. هدف مقاله حاضر، ارزیابی عوامل مؤثر بر احساس امنیت در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان جهرم میباشد. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و نوع آن کاربردی– توسعه‌ای است. جامعه آماری تحقیق تعداد 5813 خانوار از تعداد ...

full text

عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی )مورد مطالعه : شهرستان جهرم(

امروزه، کشاورزان به درآمد مکمل و نیز ایجاد اشتغال برای کمک به کاهش فقر در آن ها نیاز دارند. گردشگری کشاورزی، به‌عنوان فرصتی برای رشد و توسعه شناسایی شده است. در این مقاله، با توجه به پژوهشهای انجام شده و نظرخواهی از خبرگان (مسئولان، متخصصان و کارشناسان کشاورزی و گردشگری)، عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی بررسی و تعیین شدند. در جمعبندی ابتدایی، 134 شا...

full text

تحولات ساختاری-کارکردی پس از تبدیل نقاط روستایی به شهر (مورد: شهر کانی سور- شهرستان بانه)

full text

تبیین تحولات ساختاری - کارکردی سکونت و مسکن روستایی (مطالعه موردی: بخش بن‏ رود و جلگه شهرستان اصفهان)

امروزه تحول و تغییر در نواحی روستایی، یکی از موضوعات مورد بحث در علم جغرافیا است. این مسئله دارای ابعاد متنوع و پیچیده‏ای از جمله تحول در سیمای فیزیکی فضای روستایی، همچون گسترش ناموزون سکونتگاه‏های روستایی، الگو‏های زراعی، شکل‏های جدید تاسیسات کشاورزی - صنعتی، تغییرات نامحسوس اجتماعی همچون، گسست همبستگی اجتماعی، همیاری، نظم اجتماعی و آرامش، تغییر در آمارهای روستایی همچون اشتغال بخش کشاورزی، تعد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

راهبردهای توسعه روستایی

volume 5 issue 2

pages 173- 196

publication date 2018-06-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

بخش کردیان تحول ساختار روستا کارکرد روستا

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com