بررسی عوامل مؤثردر شکل‌گیری و گسترش کارست‌های حوضه‌ی آبریز در پرچین درشمال شرق ایران

author

Abstract:

مناطقیاز زمینکهتوسطسازندهایآهکیپوشیدهوتوسطجریان‌های آبیانحلالیافته‌اند،مناطقکارستینامیدهمی‌شوند. به دلیل اینکه اشکال کارستی نقش مهمی در منابع آب،گردشگری و فعالیّت‌های عمرانی دارند مطالعه‌ی آنها یک ضرورت محسوب می‌شود. حوضه‌ی آبریز درپرچین، یکی از زیرحوضه‌های رودخانه‌ی بیدواز در شمال‌شرقی ایران است که به دلیل سازندهای آهکیاشکال متنوع کارستی در آن شکل گرفته است. در این مقاله سعی بر این است تا عوامل مؤثر در کارست‌زایی این حوضه مطالعه و شناسایی شوند تا در فعالیّت‌های عمرانی و آمایش حوضه‌ای این عوامل تحت کنترل باشند. جهت رسیدن به این هدف، پس از مرزبندی این حوضه، با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای، مطالعات میدانی، نقشه‌های توپوگرافی، نقشه‌های زمین‌شناسی و تصاویر ماهواره‌ای کارست‌های این حوضه شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت.مطالعات اولیه این فرض را در ذهن تداعی نمود که در شکل‌گیری کارست‌های این حوضه  عواملی چون لیتولوژی، هیدرولوژی، فعالیّت‌های تکتونیکی و آب و هوا نقش بیشتری داشته‌اند. پس از بررسی این عوامل مشخص گردید لیتولو‍ژی از طریق انحلال، تخلخل، شکستگی و نوع پوشش سنگ­ها در شکل‌گیری اشکال این حوضه مؤثر بوده است. از نظر هیدرولوژی، توان بالای انحلال آب این حوضه و عدم انطباق شاخه‌های فرعی آن با ساختمان زمین‌شناسی  نقش خود را در این زمینه ایفا نموده است. همچنین رتبه بندی این حوضه مشخص نمود بیشترین و متنوع‌ترین اشکال کارستی این حوضه در رتبه‌های بالای آن شکل گرفته‌اند. از نظر تکتونیکی سه طرف این حوضه توسط گسل‌ها احاطه شده، گسل همه گجی در شمال و گسل اردغان در جنوب این حوضه با فعالیّت خود فرایند شکل‌گیری کارن‌های شیاری و چکشی را در این حوضه  تسهیل نموده  است. همچنین نیروی وارده ازسوی گسل‌ها، سنگ‌ها را  تخریب و با نفوذ آب مقدمات انحلال آنها را فراهم نموده و اشکال کارستی را به‌وجود آورده است. ازنظر تأثیرات آب و هوایی مشخص شد در بین عناصر آب و هوایی دما و بارش نقش مهمتری در این زمینه داشته­اند. دما از طریق انواع هوازدگی وبارش از طریق تأثیر در شکل‌گیری کارن‌های لانه‌ی زنبوری و کارن‌های بارانیو پوشش گیاهی نقش خود را در این زمینه ایفا نموده است. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تأثیرگسل ها در ریخت شناسی حوضه آبریز در پرچین با استفاده از شاخص های مورفوتکتونیکی

چکیده حوضه آبریز درپرچین ، یکی از زیر حوضه های رودخانه بیدواز در شمال شرقی ایران است که ریخت ظاهری، پرتگاه های گسلی و واریزه های موجود در آن نشان دهنده تأثیر ساختارهای تکتونیکی از جمله گسل ها در آن می باشد. به دلیل مجاورت با مناطق مسکونی ، نزدیکی به سد بیدواز اسفراین و آمایش حوضه ای اطلاع از تأثیر گسل ها در این حوضه، یک‌ ضرورت محسوب می شود. به همین منظور با استفاده از شاخص های مورفوتکتونی...

full text

بررسی فرهنگ بومی و عوامل مؤثردر انتقال آن به کودکان

امروزه ادبیات داستانی به دلیل الهام گرفتن از زندگی مردم عادی و پرداختن به مشکلات، دغدغه­ ها و گرفتاری­ های این قشر از جامعه، تا حد زیادی تحت تأثیر و نفوذ فرهنگ عامیانه قرار گرفته است. مقاله­ی حاضر با استفاده از روش کتابخانه‌ای و تـکنیک بررسی اسناد و مدارک، کوشیده است تا سه حوزه ­ی فرهنگ عامه؛ زمینه­ های تقویت، انتقال و کودکان را‌ مورد‌ مطالعه قرار دهد.رابطه ­ی میان این سه حوزه با تکیه بر م...

full text

گسترش ناتو به شرق و منافع ملی ایران

پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، دلیلی برای تداوم حیات پیمان نظامی امنیتی ناتو به نظر نمی رسید اما نیاز به تداوم حیات این پیمان با هدف توسعه هژمونی ایالات متحده و تقسیم هزینه آن سبب گسترش ناتو به سمت شرق شد. در مسیر تسخیر مهمترین صحنه رقابت میان قدرت ها، آسیای مرکزی و تامین امنیت مسیر انتقال انرژی است. با توجه به اینکه ایران در موقعیت ژئوپولیتیکی بسیار حساسی واقع شده است و ربط دهنده دری...

full text

تحلیل همدیدی وقوع امواج سرمایی درشمال شرق ایران

هدف اصلی تحقیق حاضر ، تحلیل همدیدی سرماهای شدید به عنوان یکی از مخاطرات محیطی در منطقه شمال شرق کشور می باشد . بدین جهت از آمار دمای حداقل روزانه شش ماه سرد سال در 13 ایستگاه سینوپتیک هواشناسی واقع در قلمرو مورد مطالعه طی دوره آماری 1368-89 استفاده گردید . سپس با توجه به آستانه در نظر گرفته شده ، تعداد 203 روز به عنوان روزهای با سرمای شدید در منطقه انتخاب گردید . برای به دست آوردن الگوهای سینوپ...

15 صفحه اول

بررسی کانی شناسی، توالی پاراژنزی و منشاء کانی زایی طلا درشمال بزمان ، جنوب شرق ایران

منطقه مورد مطالعه در فاصله 160 کیلومتری شمال غرب ایرانشهر و دامنه های شمالی کوه بزمان در استان سیستان و بلوچستان، جنوب شرق ایران واقع شده است. این منطقه از نظر زمین شناختی در زون مکران و کمربند ماگمایی بلوچستان با روند شرقی- غربی قرار دارد. ورقه عربی بر اثر برخورد به صفحه اورآسیا در زون فرورانش، تشکیل کمربند ماگمایی از ترکیه، ایران و شرق پاکستان داده است، که از کرتاسه تا کواترنری ادامه داشته اس...

15 صفحه اول

گسترش ناتو به شرق و منافع ملی ایران

پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، دلیلی برای تداوم حیات پیمان نظامی امنیتی ناتو به نظر نمی رسید اما نیاز به تداوم حیات این پیمان با هدف توسعه هژمونی ایالات متحده و تقسیم هزینه آن سبب گسترش ناتو به سمت شرق شد. در مسیر تسخیر مهمترین صحنه رقابت میان قدرت ها، آسیای مرکزی و تامین امنیت مسیر انتقال انرژی است. با توجه به اینکه ایران در موقعیت ژئوپولیتیکی بسیار حساسی واقع شده است و ربط دهنده دری...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 15  issue 48

pages  245- 264

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023