بررسی عوامل خطر شدت صدمات ناشی از حوادث ترافیکی جاده در رانندگان وسایل نقلیه موتوری، جاده قزوین ـ لوشان، سال 1384

زمینه و هدف: صدمات شدید، ناتوانی ها و مرگ ناشی از حوادث ترافیکی جاده، دارای تبعات نامطلوب در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی می باشند. با توجه به کمبود اطلاعات بنیادی در زمینه عوامل خطر شدت صدمات حوادث ترافیکی جاده در ایران، این مطالعه با هدف تعیین و اندازه گیری رابطه بین عوامل خطر بالقوه و شدت صدمات وارده در رانندگان آسیب دیده حوادث ترافیکی جاده انجام شد. روش بررسی: پژوهش بر روی 175 نفر از رانندگانی که در طول مطالعه (8 فروردین تا 31 تیر ماه 1384 ) در جاده قزوین- لوشان دچار سانحه رانندگی همراه با صدمه جسمی (هرگونه آسیب نیازمند به مراقبت پزشکی) شدند، انجام گردید. ارتباط 16 عامل خطر با شدت صدمه (نمره NISS ) بررسی شد. داده ها از طریق مصاحبه با راننده، پرونده بیمارستانی و گزارش پلیس راه به دست آمد و به دو شیوه دو متغیره و مدل رگرسیون خطی چندگانه آنالیز گردید. یافته ها: در حالیکه در تجزیه و تحلیل خام، پرتاب شدن به بیرون از وسیله نقلیه، شدت برخورد، گیر افتادن در درون اتومبیل پس از تصادف، تعداد برخوردها، پرت شدن در دره، انحراف از جاده و واژگونی وسیله نقلیه و سرعت حضور ناجیان در صحنه تصادف با شدت صدمات وارده همبستگی نشان دادند؛ در آنالیز چند متغیره، هر واحد افزایش در شاخص شدت برخورد، نمره NISS را (637/6 – 589/2 ) 14/4 برابر مـی نمود؛ گیر افتادن در درون اتومبیل و پرتاب شدن به بیرون از وسیله نقلیه پس از تصادف بـه ترتیب باعـث (972/1 – 188/1 ) 531/1 و (892/1 – 164/1 ) 482/1 برابر شدن نمره NISS می گردیدند و برخورد از سمت چپ در برابر برخورد از عقب و سن راننده نیز با شدت صدمه همبستگی نشان دادند. نتیجه گیری: به منظور کاهش شدت صدمات ناشی از حوادث ترافیکی جاده، تدوین استراتژی هایی جهت کاهش شدت برخورد از طریق کنترل سرعت غیر مجـاز، استفاده از کلاه و کمربند ایمنی استاندارد و بهبود فرایند امـداد رسانی به مصدومین جاده، توصیه می گردد.