بررسی عملکرد روش الاستیسته اقلیمی و مدل SIMHYD به‌منظور ارزیابی کمی عوامل مؤثر بر خشکسالی هیدرولوژیک

Authors

  • حسین زینی وند دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
  • رضوان علیجانی دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
  • طاهره ابراهیمیان دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
  • علی حقی زاده دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
  • ناصر طهماسبی پور دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان
Abstract:

نوسان در متغیرهای اقلیمی و افزایش فعالیت‌های انسانی، دگرگونی در فرآیندهای هیدرولوژیک و به‌تبع آن تخریب ساختار اکوسیستم‌ها را به دنبال دارد؛ بنابراین به‌منظور مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و توسعه پایدار اقتصادی-زیست محیطی، ارزیابی کمی تغییرپذیری اقلیمی و فعالیت‌های انسانی به‌عنوان دو فاکتور عمده اثرگذار بر فرآیندهای هیدرولوژیک بسیار مهم می‌باشد. هدف از این پژوهش تحلیل روند و آشکارسازی نقطه تغییرمتغیرهای هیدروکلیماتیک در حوزه آبخیز وسج همدان و همچنین تخمین سهم تغییرات متأثر از اقلیم و فعالیت‌های انسانی بر میزان دبی سالانه این حوضه می‌باشد. در این مطالعه ابتدا روند و نوسانات در سری داده‌های هیدروکلیماتیک حوضه رودخانه وسج در طی سال‌های 1393-1366 مورد بررسی قرار گرفت. سپس از دو روش مدل هیدرولوژیکیSIMHYD و روش الاستیسیته اقلیمی به‌منظور ارزیابی کمی خشکسالی هیدرولوژیک به تغییرپذیری اقلیمی و فعالیت‌های انسانی استفاده شد. نتایج نشان داد که کاهش 13/7 درصدی در بارش، افزایش 12/3 درصدی در تبخیر و تعرق پتانسیل و همچنین وجود فعالیت‌های انسانی کاهش 92/83 درصدی در رواناب را به دنبال خواهد داشت. سهم فعالیت‌های انسانی و تغییرپذیری اقلیمی در کاهش رواناب به‌وسیله روش الاستیسیته اقلیمی به دو روش تورک و ژانگ به دست آمد که به ترتیب در روش تورک 80/84 و 19/15 و در روش ژانگ 97/84 و 02/15 برآورد شد. بر این اساس فعالیت‌های انسانی عامل اصلی کاهش رواناب حوضه رودخانه وسج می‌باشند همچنین کارایی مدل هیدرولوژیکی SIMHYD در شبیه‌سازی دبی جهت محاسبه تغییر دبی در حد قابل قبولی نبود. با توجه به این‌که در حوضه مورد مطالعه تغییرات چشمگیری در کاربری اراضی رخ‌داده است. تغییر کاربری به‌عنوان یکی از بارزترین دخالت‌های بشر مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مساحت باغات و تاکستان، قبل از نقطه تغییر نسبت به بعد از نقطه تغییر به ترتیب (048/2درصد) 4/15071 و (091/2درصد) 69/15375 هکتار افزایش ‌یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی هیدرولوژیک

برای مطالعه خشکسالی هیدرولوژیک یا روش تحلیل منطقه ای، با استفاده از داده های روزانه 12 ایستگاه آب سنجی حوزه آبریز اترک، جریان کمینه با تداوم هفت روزه در هر ایستگاه محاسبه شد. به منظور تعمیم تحلیل های نقطه ای بر منطقه مورد مطالعه، مدل منطقه ای مناسب جریان کمینه هفت روزه با دوره بازگشت 10 سال با روش مدل های رگرسیونی استخراج و جریان کمینه به صورت منطقه ای برای 25 ایستگاه برآورد شد. با درنظر گرفتن ...

full text

بررسی نقش عوامل اقلیمی و خشکسالی بر تغییرپذیری عملکرد چهار محصول دیم در مشهد و بیرجند

پیش­بینی عملکرد محصولات زراعی یکی از ابزارهای مدیریتی در برنامه­ریزی و سیاست گذاری بخش کشاورزی است. متغیرهای آب و هوایی و شاخص­های خشکسالی نقش اساسی در پیش­بینی عملکرد ایفا می­کنند. در این تحقیق پیش­بینی عملکرد چهار محصول دیم شامل گندم، جو، هندوانه و نخود در منطقه مشهد و بیرجند براساس متغیرهای هواشناسی و شاخص­های خشکسالی در قالب سه مدل رگرسیونی اتوماتیک، گام به گام و ریج انجام گرفت. برای این من...

full text

بررسی خشکسالی هیدرولوژیک و آثار آن بر کشاورزی منطقه لنجان

پدیده خشکسالی ازجمله مخاطرات محیطی است که از دیرباز درخور توجه انسان‌ بوده و از قرن 20، با نگاه علمی به آن توجه ویژه‌ای شده است. این پدیده اقلیمی از نظر ویژگی‌های خزنده‌بودن، مداوم‌بودن، آثار تدریجی، اجتناب‌ناپذیری و... از سایر پدیده‌ها و مخاطرات طبیعی متفاوت است. موقعیت جغرافیایی کشور ایران روی کمربند خشک کره زمین و به‌ویژه موقعیت منطقه مطالعه‌شده، شرایط را برای وقوع این پدیده مهیا کرده است. پ...

full text

بررسی نقش عوامل اقلیمی و خشکسالی بر تغییرپذیری عملکرد چهار محصول دیم در مشهد و بیرجند

پیش­بینی عملکرد محصولات زراعی یکی از ابزارهای مدیریتی در برنامه­ریزی و سیاست گذاری بخش کشاورزی است. متغیرهای آب و هوایی و شاخص­های خشکسالی نقش اساسی در پیش­بینی عملکرد ایفا می­کنند. در این تحقیق پیش­بینی عملکرد چهار محصول دیم شامل گندم، جو، هندوانه و نخود در منطقه مشهد و بیرجند براساس متغیرهای هواشناسی و شاخص­های خشکسالی در قالب سه مدل رگرسیونی اتوماتیک، گام به گام و ریج انجام گرفت. برای این من...

full text

بررسی اثر تغییر اقلیم بر خشکسالی هیدرولوژیک

برای مطالعه خشکسالی هیدرولوژیک یا روش تحلیل منطقه ای، با استفاده از داده های روزانه 12 ایستگاه آب سنجی حوزه آبریز اترک، جریان کمینه با تداوم هفت روزه در هر ایستگاه محاسبه شد. به منظور تعمیم تحلیل های نقطه ای بر منطقه مورد مطالعه، مدل منطقه ای مناسب جریان کمینه هفت روزه با دوره بازگشت 10 سال با روش مدل های رگرسیونی استخراج و جریان کمینه به صورت منطقه ای برای 25 ایستگاه برآورد شد. با درنظر گرفتن ...

full text

ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک با استفاده از روش حد آستانه ثابت ( مطالعه موردی حوزه سد کرج)

خشکسالی یک یک پدیده خزنده محیطی است. این پدیده موجب کمبود آب برای برخی فعالیت ها، گروه ها و محیط زیست می شود. خشکسالی بایستی در مقایسه با شرایط اقلیمی و هیدرولوژیکی متوسط در دراز مدت مورد ارزیابی قرار گیرد. خشکسالی هیدرولوژیک از طریق کاهش میزان ذخیره آب دریاچه ها ، پایین رفتن سطوح آب های زیرزمینی و کاهش دبی جریان رودخانه ای تشخیص داده می شود  و معمولا" بر منطقه وسیعی تاثیر می گذارد متداولترین ت...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  29- 42

publication date 2017-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023