بررسی عملکرد اقتصادی تعاونی‌های فرآوری شیر

در مطالعات مربوط به تعاونی‌ها، الگوهای متفاوت تعاون، کمتر مورد توجه قرارمی‌گیرد. در مورد تعاونی‌ها، سابقه تئوریکی قوی وجود داردکه نشان می‌دهد چنانچه جامعه بخواهد از منافع فراوان تعاون در صنایع فرآوری و بازاریابی محصولات کشاورزی بهره‌مند شود، تعاونی‌ها بایستی از رفتار حداکثرسازی سود اجتناب ورزیده و هدف حداکثرسازی رفاه را نیز دنبال کنند. این مقاله با استفاده از داده‌های پانل مربوط به کارخانجات کوچک تعاونی پنیرسازی برای سالهای 1382-1374 و با استفاده از روش سیستم سود نرمال، رفتار این تعاونی‌ها را بررسی می‌کند. نتایج بدست آمدهنشان می‌دهد که این واحدها، بیشتر از رفتار حداکثرسازی سود پیروی می‌کنند. بنابراین این تعاونی‌ها را بیشتر می‌توان بنگاههای رقابتی در نظر گرفت و نه بنگاههای تعاونی. بدین ترتیب دامدارانی که با این کارخانجات کوچک مبادله محصول خام شیر دارند، و نیز مصرف‌کنندگان محصول نهایی از مزایا و منافع تعاون در این صنعت بی بهره می‌مانند. همچنین نتایج حاصل نشان می‌دهد که واحدهای مورد مطالعه در مصرف نهاده سوخت و نیز نهاده شیر از کارآیی صددرصد برخوردار نیستند.