بررسی صفات کاریوتایپی در برخی گونه‌های کلکسیون آژیلوپس ایران

جنس آژیلوپس Aegilops L. یکی از خویشاوندان وحشی گندم نان بوده و پراکنش وسیعی در خاور میانه و غرب آسیا دارد که ایران بخش وسیعی از این منطقه را در بر می گیرد. گونه¬های این جنس در تکامل گندم هگزاپلوئید نقش به سزایی داشته و به طور مستقیم و غیرمستقیم بخشنده ژنوم¬های D و B به این گندم می¬باشند. به منظور شناسایی و تعیین سطح پلوئیدی تعدادی از نمونه‌های آژیلوپس بومی ایران، 103 نمونه متعلق به 8 گونه که از نقاط مختلف ایران جمع‌آوری شده بودند، با دو روش فلوسیتومتری و سیتوژنتیکی مورد بررسی قرار گرفتند. سطوح پلوئیدی نمونه‌ها با مقایسه نمودار پیک فلوسیتومتری هر نمونه با پیک مشابه در نمونه‌های شاهد گندم هگزاپلوئید و جو دیپلوئید برآورد گردید و برای تائید برآوردها دو نمونه از هرگونه مورد بررسی کاریوتایپ میتوزی قرار گرفت. مطالعات کاریوتایپی نمونه¬ها، برآورد سطوح پلوئیدی نمونه‌ها با استفاده از روش فلوسیتومتری را تأیید کرد اما این روش برای شناسایی ناهنجاری‌های سیتوژنتیکی مناسب نبود. اغلب نمونه‌های مورد بررسی از تقارن کروموزومی زیادی برخوردار بودند و تنها نمونه‌های گونه Ae. triuncialis با اندکی انحراف در کلاس A2 استبینز قرار گرفتند.