بررسی شیوع اختلالات عضلانی - اسکلتی در دندانپزشکان

سابقه و هدف: ارگونومی دانشی است که استرسها و آسیبهای وارده به انسان را در ارتباط با فعالیتهای حرفه‌ای بیان کرده و هدف عمده آن جلوگیری از بروز اختلالات وابسته به کار می‌باشد. دندانپزشکی مخصوصا شاخه عمومی آن از نظر دردهای عضلانی - اسکلتی یک حرفه پرخطر است. عادتهای غلط و نامناسب کاری آن هم به صورت تکراری از علل عمده بروز مشکلات در حرفه دندانپزشکی است. از سال 1946 تا سال 1997 چندین بررسی در مورد شیوع اختلالات عضلانی و اسکلتی دندانپزشکان در کشورهایی چون سوئد، انگلستان، استرالیا و ... انجام گرفته است. بر اساس این تحقیقات تا قبل از ارایه روش کار نشسته (سال 1960) شایعترین مشکل دندانپزشکان کمر درد بود ولی آمارها نشان می‌دهند که بعد از آن، درد گردن، شانه، مچ دست به ترتیب شیوع بالایی داشته‌اند. هدف این تحقیق بررسی شیوع دردهای عضلانی اسکلتی در دندان پزشکان شاغل در بخشهای دولتی و خصوصی چند ناحیه از تهران بود.مواد و روشها: این تحقیق از پرسشنامه تغییر شکل یافته NORDIC بر روی 99 داوطلب انجام گرفت. این عده 66 مرد و 33 نفر زن با میانگین سنی 9±5/38 و سابقه کار 8±5/12 بودند، متوسط ساعات کار در روز در این افراد 6/2±5/7 ساعت بود.49.5درصد از این افراد میان ویزیت بیماران خود وقت استراحتی در نظر نمی‌گرفتند. 6.1 درصد گاهی اوقات زمانی را به عنوان وقت استراحت در نظر می‌گرفتند و 4/44 درصد افراد میان 15-1 دقیقه وقت استراحت بین ویزیت بیماران در نظر می‌گرفتند.یافته‌ها: با استفاده از آزمون مجذور کای مشخص شد که میان شاخص وقت استراحت و سابقه با وجود دردهای عضلانی - استخوانی رابطه معنا داری وجود دارد (P<0.05). میزان شیوع دردهای عضلانی اسکلتی بدین ترتیب بود: گردن درد 59.5 درصد، درد پشت 5/54 درصد، درد شانه 4/41 درصد، سردرد 3/28 درصد، درد مچ دست 4/38 درصد. بسیاری از این افراد همزمان از دو ضایعه عضلانی یا بیشتر رنج می‌برند. در مقایسه بین زنان و مردان دندانپزشک، به جز در مورد سردرد که در زنان شیوع بیشتری داشت (P=0.008)، در مورد شیوع درد در سایر نواحی اختلافی بین دو جنس دیده نشد.نتیجه‌ گیری: بطور خلاصه با توجه به نتایج بررسی در نظر گرفتن وقت استراحت عامل مهمی در پیشگیری از بروز دردهای عضلانی- استخوانی است.