بررسی شیمی کانی‌های پریدوتیت‌های گوشته افیولیت لوگر (جنوب‌غرب کابل- افغانستان)

مجموعه افیولیتی لوگر در کمربند افیولیتی جنوب‌شرق افغانستان در محدوده بلوک کابل گسترش دارد و بخشی از افیولیت‌های نئوتتیس در سیستم کوهزایی آلپ-هیمالیا با سن جاگیری ائوسن محسوب می‌شود. کانی‌های الیوین، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن و اسپینل سازنده‌های اصلی پریدوتیت‌های گوشته افیولیت لوگر هستند. الیوین‌های واحد‌های مختلف سنگی اغلب سرپانتینی شده‌اند، اما الیوین‌های سالم از نوع فورستریت هستند. ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن‌های واحد‌های مختلف سنگی پریدوتیت‌های گوشته افیولیت لوگر، به‌ترتیب از نوع انستاتیت (961/0 – 972/0(Mg# و دیوپسید (976/0 – 999/0 Mg#) هستند. Cr# اسپینل‌های ورمیکولار و بی‌شکل تا نیمه‌شکل‌دار موجود در لرزولیت و هارزبورژیت‌ها نسبتاً بالا بوده، به‌ترتیب 547/0 و 625/0 با رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز هستند. Cr# اسپینل‌های نیمه‌شکل‌دار تا خودشکل دونیت‌ها (477/0)، به علت دارا بودن مقدار بیشتر Al2O3 و مقدار کمتر Cr2O3 نسبت به سایر واحد‌های سنگی گوشته افیولیت لوگر، کمتر است. Cr# اسپینل‌های کاملاً خودشکل و قرمز تیره رنگ کرومیتیت 633/0 است. پریدوتیت‌های مورد بررسی در این مطالعه گوشته‌ای و به گوشته زیر پوسته اقیانوسی متعلق هستند. محتوای کم Al2O3 ارتوپیروکسن‌ها و کلینوپیروکسن‌ها و Na2O کلینوپیروکسن‌ها نشان‌دهندة درجه بالای ذوب‌بخشی واحد‌های سنگی گوشته افیولیت لوگر است. کانی‌های موجود در دونیت‌ها در بسیاری از ویژگی‌های شیمیایی و عنصری هماهنگی رفتاری با کانی‌های مشابه در لرزولیت و هارزبورژیت‌ها نشان نمی‌دهند. اسپینل‌های دونیت‌ها از لحاظ شیمیایی شباهت زیادتری به اسپینل گدازه‌های بالشی نسبت به اسپینل لرزولیت و هارزبورژیت‌ها نشان می‌دهند. این دونیت‌ها ویژگی‌های دونیت‌های حاصل از ذوب‌بخشی را نشان نمی‌دهند و بیشتر نمایانگر مکان هندسی جریان مذاب تجمع یافته در گوشته هستند.