بررسی شکست خواب، عمق و تراکم بهینه کاشت بذر کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica) (مطالعه موردی: شهرستان بوانات، استان فارس)

کلماتیس اصفهانی (Boiss Clematis ispahanica) گونه‌ کمیابی از تیره آلاله (Ranunculaceae) است که دارای ارزش علوفه‌ای و دارویی می‌باشد. بذرهای این گونه گیاهی دارای خواب بوده و جوانه‌زنی بسیار کمی دارند، لذا افزایش درصد جوانه‌زنی بذرها توسط روش‌های آزمایشگاهی می‌تواند در احیای این گیاه مؤثر باشد. در این تحقیق، با توجه به اندازه ریز بذر گیاه کلماتیس، برای شکستن خواب بذرهای این گیاه از تیمارهای اسید سولفوریک 95 % (به مدت 5، 10 و 20 ثانیه) ، آب داغ (70 و 90 درجه سانتی‌گراد به مدت 15 دقیقه)، اتانول 96% (به مدت 48 ساعت)، اسید کلریدریک (به مدت 2، 4 و 6 دقیقه)، نیترات پتاسیم 2% ( به مدت 48ساعت)، کلرید سدیم 50 میلی مولار (به مدت 48 ساعت) و خراش‌دهی با استفاده از کاغذ سمباده استفاده شد. کاشت بذر این گونه در عمق‌های مختلف (1، 5/1 و 5/2 سانتی‌متر) و تراکم‌های مختلف (30، 50 و 70 عدد بذر در متر مربع) نیز، در مزرعه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18 و از طریق تجزیه‌ واریانس یکطرفه (ANOVA) و آزمون دانکن انجام شد. نتایج نشان داد که تیمارهای کلرید سدیم، نیترات پتاسیم و خراش‌دهی اثرگذارترین تیمارها در بهبود درصد و سرعت جوانه‌زنی بذرهای کلماتیس اصفهانی می‌باشند. عمق کاشت اثر معنی‌داری (05/0P<) بر درصد جوانه‌زنی بذر داشت اما تراکم کاشت اثر معنی‌داری بر درصد جوانه‌زنی بذر نداشت. تیمار خراش‌دهی با استفاده از کاغذ سمباده با توجه به عدم استفاده از مواد شیمیایی در آن نسبت به تیمارهای موثر دیگر مزیت داشته و جهت شکستن خواب بذرهای این گونه گیاهی توصیه می‌شود. مقدار12/1 کیلوگرم در هکتار (معادل 30 عدد بذر در هر متر مربع) با توجه به وزن هزاردانه بذر (73/3 گرم)، در عمق 5/1 سانتی‌متری جهت کشت بذر این گونه گیاهی در منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می‌شود.