بررسی شاخصهای پایداری تحویل آب در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری
Authors
Abstract:
سابقه و هدف: اجرای طرح تجهیز و نوسازی در اراضی شالیزاری، با تحول در زیرساختهای مدیریت مزرعه، سیستم سنتی آبیاری کرت به کرت را به مدیریت تحویل آب مبتنی بر استفاده از کانالهای آبیاری و زهکشی برای هر کرت شالیزاری تغییر میدهد. با گذشت سالهای متمادی از آغاز عملیات اجرایی این طرح، اغلب مطالعات قبلی مبنای کیفی داشته و علیرغم اشاره به وجود مشکلات اساسی در سیستم آبیاری آن، عمدتا تحلیلها بر پایه میزان رضایتمندی کشاورزان و یا قضاوتهای تجربی کارشناسان بخشهای مختلف این پروژه بوده است و کمتر تحلیلی کمی مبتنی بر شاخصهای کلیدی عملکرد، نظیر پایداری سیستم، انجام شده است تا اطمینان از تحویل آب زراعی در موعد مقرر، به مقدار مورد نیاز و برای مدت زمان مورد نیاز را نشان دهد و معیارهایی نظیر اعتمادپذیری، یکنواختی، بههنگام بودن و قابل پیشبینی بودن تحویل آب که از سوی پژوهشگران مختلف برای ارزیابی آن ارائه شده، در این طرح تاکنون محاسبه نشده است تا بتوان بهاین وسیله اثربخشی سیستم را محاسبه کرد و امکان برنامهریزی، بازطراحی و اجرای اقدامات اصلاحی را مهیا نمود. مواد و روشها: در این پژوهش، شاخصهای مرتبط با پایداری تحویل آب شامل انواع معیارهای تغییرپذیری و قابلیت پیشبینی جریان تحویلی، در دو کانال آبیاری بتنی و خاکی و کرتهای شالیزاری تحت پوشش آنها در پروژه تجهیز و نوسازی اراضی روستای اسماعیلکلای شهرستان جویبار استان مازندران محاسبه و مقایسه شد. یافتهها: نتایج بررسی شاخصهای کمی ارزیابی شده نشان میدهد؛ هرچند پوشش بتنی کانالها موجب ارتقای معیارهای تغییرپذیری تحویل آب نسبت به کانال خاکی شد، چنانکه شاخصهای کفایت واعتمادپذیری در کانال بتنی به ترتیب 18 و 5 درصد، اعتمادپذیری در دامنه اطمینان پنجاه درصد به مقدار 0.14، شاخص بههنگام بودن تحویل آب به اندازه 4 روز و شاخص یکنواختی تحویل 0.27 بهتر از نتایج بهدست آمده در کانال خاکی بود، اما ضعف ساختاری و مدیریتی در سیستم آبگیری و کنترل، با توجه به ضریب تغییرات 0.33 کفایت و 0.46 اعتمادپذیری، موجب شده توزیع آب بین کرتها کافی و عادلانه نباشد و تغییرات زمانی تحویل آب در کرتهای انتهایی کانال با یکنواختی کمتر از 0.5، شاخص بههنگام بودن عمدتا بیش از 10 روز و قابلیت اطمینان پایین، حتی در سطح 50 درصد، اختلاف زیادی با استانداردهای ارائه شده را نشان دهد. در هر دو کانال خاکی و بتنی رابطه همبستگی خطی بین جریان تحویلی و مورد نیاز عمدتا معکوس بود که نشاندهنده ضعف در مدیریت تحویل آب بر اساس تقاضا است. همبستگی معکوس بین متغیرهای تحویل آب در کانال بتنی به 0.97- میرسد، لذا مدیریت نامناسب تحویل آب در دهههای انتهایی را بهدرستی پیشبینی می نماید و در کانال خاکی هم مقدار متوسط 0.30 نشان از عدم همبستگی جریان تحویلی با نیاز آبی و به تبع آن پیشبینیپذیری کم سیستم دارد. نتیجهگیری: بهطور کلی شاخصهای پایداری تحویل آب در مقایسه با استانداردهای تعریف شده حتی با پوشش بتنی کانالهای آبیاری نیز با چالشهای اساسی مواجهاند. از یک سو ساختار سنتی، تجربی و غیرتخصصی مدیریت حاکم بر تحویل آب به اراضی تجهیز و نوسازی شده، زمانبندی مناسبی برای استفاده از آب تامین شده در طول فصل کشت ندارد و از سوی دیگر ارتقای ساختار سازهای سیستم موجود تحویل آب، نیازمند اصلاح وضعیت آبگیری، استفاده از سازههای کنترل جریان در کانال و تعریف برنامه تحویل آب بر اساس نیاز آبیاری کرتها است.
similar resources
بررسی شاخصهای خطای عملکرد مدیریت تحویل آب در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری
Over the years, since the beginning of the national and infrastructural project of Development and Renovation of Paddy Fields of Iranian Northern provinces, it has been essential to evaluate water distribution and delivery Performance of the project to get its feedback in the pursuit of the desired goals. However, the results of the evaluation of a system can reliable when they are based on qua...
full textتحلیل طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری از دیدگاه کارشناسان
طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری راهبردی برای توسعه بخش کشاورزی مناطق برنجخیز ایران تلقی میگردد. این مقاله درصدد است که فرصتها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف این طرح را با بهرهگیری از روش SWOT مورد بررسی قرار دهد. دادههای لازم برای این تحقیق به صورت میدانی و از طریق دو سری پرسشنامه از 34 نفر از کارشناسان صفی و ستادی مجری و ناظر در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری استان گیلان جمع آوری گردیده اس...
full textتحلیل طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری از دیدگاه کارشناسان
طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری راهبردی برای توسعه بخش کشاورزی مناطق برنج خیز ایران تلقی می گردد. این مقاله درصدد است که فرصتها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف این طرح را با بهره گیری از روش swot مورد بررسی قرار دهد. دادههای لازم برای این تحقیق به صورت میدانی و از طریق دو سری پرسشنامه از 34 نفر از کارشناسان صفی و ستادی مجری و ناظر در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری استان گیلان جمع آوری گردیده اس...
full textبررسی تغییرات تولیدی بهره برداران طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری (مطالعه موردی استان گیلان)
طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری با هدف کاهش هزینه تولید و افزایش درآمد کشاورزان در اراضی شالیزاری طراحی شده است. این مقاله با هدف بررسی تغییرات تولیدی بهره برداران طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری استان گیلان تدوین گردیده است. این پژوهش به صورت میدانی انجام گرفته دادههای لازم برای آن، از طریق روش نمونه گیری طبقهای تصادفی که شامل 176 شالیکار دارای اراضی سنتی و 188 شالیکار دارای اراضی تجهیز ...
full textبررسی تغییرات تولیدی بهره برداران طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری (مطالعه موردی استان گیلان)
طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری با هدف کاهش هزینه تولید و افزایش درآمد کشاورزان در اراضی شالیزاری طراحی شده است. این مقاله با هدف بررسی تغییرات تولیدی بهره برداران طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری استان گیلان تدوین گردیده است. این پژوهش به صورت میدانی انجام گرفته داده های لازم برای آن، از طریق روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی که شامل 176 شالیکار دارای اراضی سنتی و 188 شالیکار دارای اراضی تجهیز ...
full textبررسی مشارکت روستاییان در طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری(مطالعه موردی شهرستان رشت)
مشارکت در مفهوم گسترده اش به معنی برانگیختن حساسیت مردم و نتیجتا به معنی افزایش درک و توان روستاییان جهت پاسخگویی به طرح های توسعه و نیز به مفهوم تشویق و ابتکارهای محلی است.مزارع شالی گیلان که بالغ بر 230000هکتار می باشد با بزرگترین مشکلات توسعه همراه است.قطعات کوچک و مرزبندی، نیود جاده مواصلات،کانالهای آبیاری و زهکشی مشکلاتی را بر سر راه تولید برنج قرار داده است.با اجرای طرح یکپارچه سازی نتنها...
15 صفحه اولMy Resources
Journal title
volume 24 issue 2
pages 127- 145
publication date 2017-05-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023