بررسی سیاست‌گذاری صنعت گردشگری در قوانین بالادستی جمهوری اسلامی ایران

صنعت گردشگری یکی از مهم­ترین بخش­های اقتصاد جهانی است که در بیش از یک دهۀ اخیر، بیشترین درآمدزایی و اشتغال‌زایی را در میان صنایع مختلف جهان داشته است. علاوه بر مزیت­های اقتصادی، آثار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی گردشگری باعث شده است تقریباً تمامی حکومت­ها در جهان به دنبال ­بهره­گیری از این صنعت در کشور خود باشند. در این میان، کشور پهناور ایران با جاذبه­های متنوع فرهنگی و طبیعی، استعداد فوق‌العاده­ای برای توسعه صنعت گردشگری دارد. ایران در منطقۀ خاورمیانه و جهان شرق جزء نخستین کشورهایی است که به دنبال بهره­برداری و توسعه صنعت گردشگری بوده و بدین منظور سیاست‌گذاری، قانون­گذاری، نهادسازی و برنامه­ریزی کرده است اما تا به امروز توفیق چندانی نداشته است. صنعت گردشگری در ایران بیش از هر چیز متأثر از نهاد سیاست بوده و متناسب با تحولات سیاسی فراز و نشیب­های زیادی را پشت سر گذاشته است. این مسئله در دوره پس از انقلاب اسلامی ایران، نمود بیشتری داشته است. یکی از مواردی که به خوبی می­تواند میزان اهمیت و جایگاه این صنعت را در ایران پس از انقلاب اسلامی مشخص کند اسناد و قوانین زیربنایی و بالادستی ایران است. بدین منظور، به روش اسنادی، داده­های مورد نیاز تحقیق از محتوای قوانین و برنامه­های بالادستی جمهوری اسلامی ایران جمع­آوری شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که مقوله گردشگری کمتر مورد توجه سیاست‌گذاران و برنامه­ریزان کلان جمهوری اسلامی ایران بوده است و آنان در این راه با نگاه تقلیل­گرایانه و کنترل شده تنها بعد کوچکی از گردشگری را با نگرش فرهنگی مورد توجه قرار داده­اند.