بررسی سن شروع بلوغ و ارتباط آن با شاخص توده‌ی بدنی در پسران شهر سبزوار

زمینه و هدف: ارزیابی مراحل پیشرفت بلوغ جنسی برای ارزیابی سلامت نوجوانان از اهمّیّت زیادی برخورداراست. مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین میانگین سنّ شروعِ بلوغ و ارتباط آن با شاخص توده‌ی بدنی (BMI ) در دانش‌آموزان پسر شهر سبزوار در شمال شرق ایران در سال 1390 انجام ‌شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی- مقطعی بر روی 252دانش‌آموز پسر مدارس راهنمایی و دبیرستان شهرستان سبزوار، در رده‌ی سنّی 18-11 سال که با روش نمونه‌گیریِ احتمالی و چندمرحله ای انتخاب‌شدند، انجام‌گرفت. جمع‌آوری داده‌ها ازطریق تکمیل پرسش‌نامه‌ی استاندارد تانر و سپس اندازه‌گیری قدّ و وزن و محاسبه‌ی BMI انجام‌گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS تحت ویندوز ویرایش 15 و با استفاده از آزمون‌های آماری مجذورکای، تی‌تست، آنالیز واریانس و آزمون تعقیبی بنفرونی، آنالیز کواریانس، ضرایب همبستگی اسپیرمن و توافق کاپا و سطح معناداری برابر با 05/0 تجزیه و تحلیل‌شدند. یافته‌ها: برای انجام پژوهش گروهی، از محققانی که برای بررسی وضعیت بلوغ در مدارس پسرانه، به‌منظور افزایش دقت در تعیین مراحل تانر، پیش از آغاز طرح آموزش دیده‌بودند، درنظرگرفته‌شدند. دانش آموزان پسر برای تعیین اندازه قدّ و وزن، اندازه‌ی آلت تناسلی، بیضه و نحوه‌ی رشد موهای زهار و زیر بغل و همچنین تغییرات صدا مورد بررسی‌قرارگرفتند. دراین مطالعه، میانگین مرحله‌ی نهایی رشد بیضه‌ها و اسکروتوم( مرحلهG5 )، رشد موهای پوبیس (مرحلهP5 ) به‌ترتیب 65/1 ±40/16و 19/1 ± 79/16 سال و میانگین BMI در مراحل P2 , G2 به‌ترتیب 1/4± 96/20 و 66/3 ± 49/19کیلوگرم / متر مربع تعیین‌گردید. نتیجه‌گیری: با توجه به کاهش سنّ بلوغ و نیز ارتباط آن با BMI، سیستم بهداشتی درمانی باید بر روی برنامه‌های آموزشی و تشویق نوجوانان برای شروع تغییر شیوه‌ی زندگی تاکیدنماید. سنّ شروع بلوغ در پسران، مشابه بسیاری از مطالعات سایر کشورها می باشد، ولی برای تعیین وضعیت دقیق بلوغ در کودکان ایرانی، نیاز به مطالعات بیشتر در استان‌های مختلف، مناطق روستایی و شهری و نیز مطالعات طولی است.