بررسی سمیت تماسی ده اسانس از گیاهان خانواده ی نعناعیان روی کنه ی تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch (Acari: Tetranychidae)

کنه ­ی تارتن­ دولکه­ ای Tetranychus urticae یکی از مهم­ترین آفات گلخانه، سبزیجات و گیاهان زینتی در سرتاسر جهان در فضاهای بسته و باز است. در حال حاضر در مدیریت این آفت استفاده از آفت­کش­ ها بسیار رایج است، که باعث آلودگی محیط زیست، ایجاد مقاومت و افزایش دوباره ی جمعیت کنه می­ شود. در سال های اخیر، اسانس­ های گیاهی، عصاره ­ها و ترکیبات ثانویه ی گیاهان به دلیل خاصیت حشره ­کشی، کنه­ کشی، دورکنندگی و اثرات ضد تغذیه ­ای بسیار مورد توجه قرار گرفته­ اند. در این پژوهش به بررسی سمیت تماسی ده اسانس از گیاهان خانواده ی نعناعیان Lamiaceae روی بالغین کنه ی تارتن دولکه­ ای و اثر گیاه­سوزی غلظت بالای این اسانس­ ها روی گیاه لوبیا پرداخته شد. اسانس­ه ای گیاهی با استفاده از دستگاه کلونجر و با روش تقطیر با آب استخراج شدند. مرگ و میر کنه ­ها پس از گذشت 24 ساعت ارزیابی شد و میزان LC50 برای هر اسانس محاسبه شد. در این پژوهش مشخص شد که اسانس گیاهان آویشن شیرازی Zataria multiflora  و نعناع فلفلی Mentha piperita به ترتیب با LC50معادل 44/419 میلی­ گرم بر لیتر و 42/425 میلی­ گرم بر لیتر بیشترین سمیت را روی کنه تارتن دونقطه ای دارند. با افزایش غلظت اسانس­ ها میزان مرگ و میر کنه­ ها افزایش یافت. در غلظت ­های کمتر از 1600 پی پی ام هیچ گونه گیاه­سوزی و در غلظت 1600 پی پی ام میزان گیاه سوزی اندکی روی برگ­ های گیاه لوبیا مشاهده شد.