بررسی سازگاری و عملکرد چوب ارقام صنوبر تاج‌بسته (Populus nigra) در پوپولتوم مقایسه‌ای سنندج (مرحله نهایی)

این آزمایش با 14 کلن تاج‌بسته(Populus nigra) با فاصله کاشت 5×5 متر از سال 1380 به‌مدت 7 سال در اراضی حاشیه رودخانه قشلاق سنندج با هدف بررسی سازگاری و تولید چوب آنها اجرا شد. انتقال و کاشت نهال کلن‌ها در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در فروردین‌ماه 1381 انجام شد. عملیات داشت از جمله آبیاری، وجین و هرس به‌صورت یکنواخت برای مزرعه اعمال گردید. اندازه‌گیری صفات مورد بررسی (رشد قطری و ارتفاعی و قطر تاج) به‌صورت یکنواخت به‌تفکیک کرت، تکرار، کلن و سال انجام شد. نتایج نشان داد که سهم سالهای اول و دوم پس از کاشت در رشد قطری، ارتفاعی و حجمی ناچیز و سنوات مذکور مرحله استقرار نسبی نهال بوده است. میانگین صفات قطر تنه، ارتفاع و حجم چوب در هکتار کلن‌ها در پایان سال 1386 به‌ترتیب 2/15سانتی‌متر، 82/9 متر و 55/107 مترمکعب بود. تجزیه واریانس سالانه بیانگر وجود اختلاف بسیار معنی‌دار در بین کلن‌ها از لحاظ کلیه صفات مورد بررسی و در تمام سالها بود. نتیجه مقایسه میانگین صفات مورد بررسی در ارقام با آزمون دانکن (01/0 p≤) نشان داد که در پایان سال 1386 چهار کلن Populus nigra 56/52،  P.n 56/75، P.n. 62/140و P.n. 63/135 به‌ترتیب با میانگین قطر برابرسینه 9/17، 3/18، 7/15 و 16 سانتی‌متر، ارتفاع 61/10، 94/9، 53/10 و 01/10 متر و میانگین رویش حجمی سالانه در هر هکتار 61/25، 80/24، 98/19 و 70/19 مترمکعب، وضعیت شادابی عمومی متوسط تا خوب، عدم آلودگی به آفات و تنه نسبتاً صاف و به‌طور عمده یک یا دوشاخه به‌عنوان کلن‌های سازگارتر و برتر از لحاظ تولید چوب بوده در شرایط مشابه سنندج معرفی می‌گردند. البته نوع و حتی ترتیب کلن‌های برتر در شرایط عادی آزمایش (1382 تا 1385) ثابت بود و تنش خشکی سال 1386 نیز بدون تغییر در ترکیب فقط ترتیب آنها را تغییر داد. بنابراین می‌توان تعیین کلن‌های برتر را حداکثر در 5 ساله اول طرحهای سازگاری انجام و با این کار علاوه بر صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های تحقیقات موجب تسریع در معرفی کلن و توسعه صنوبر گردید.