بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت های وحشی و کارگاهی ماهی سفید Rutilus kutum Kamensky, 1901 با استفاده از ده نشانگر ریزماهوار

ماهی سفید (R. kutum) یکی از مهم ترین ماهیان استخوانی دریای خزر بوده که بازسازی ذخایر آن از طریق رهاسازی لاروهای حاصل از تکثیر مصنوعی به طبیعت انجام می گیرد. در بررسی حاضر، تنوع و ساختار ژنتیکی جمعیت های وحشی (خلیج گرگان و گمیشان) و کارگاهی مورد استفاده در بازسازی ذخایر مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. بدین منظور از ده جایگاه ریزماهواره استفاده شد که همگی چند شکلی نشان دادند. میانگین آللی برای نمونه های وحشی گمیشان و خلیج گرگان و همچنین نمونه های کارگاهی به ترتیب 4/9، 9/8 و 8 به دست آمد. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده نیز برتیب 0/08، 0/798 و 0/728 برای نمونه های وحشی گمیشان و خلیج گرگان و نمونه های کارگاهی به دست آمد. با وجود پایین تر بودن تنوع آللی و هتروزیگوسیتی نمونه های کارگاهی نسبت به وحشی، تفاوت معنی داری از این لحاظ مشاهده نشد. از 30 تست مورد ارزیابی، 26 مورد انحراف معنی دار از تعادل هاردی-وینرگ نشان دادند. همچنین کسری هتروزیگوسیتی بالایی در برخی از جایگاه ها مشاهده شد. متوسط میزان Fst و Rst به عنوان شاخص هایی از تمایز ژنتیکی به ترتیب 0/018 و 0/044 بدست آمد که حاکی از تمایز پایین بین نمونه های مورد بررسی بود. بالاترین میزان فاصله ژنتیکی بین نمونه های کارگاهی و خلیج گرگان مشاهده شد. بر طبق نتایج حاصل از ترسیم دندروگرام UPGMA نیز نمونه های وحشی در گروهی جدا از نمونه های کارگاهی قرار گرفتند. باتوجه به نتایج بدست آمده، به نظر می رسد جمعیت های وحشی ماهی سفید در مناطق مورد بررسی از غنای آللی و تنوع ژنی مناسبی برخوردار می باشند. با این وجود باتوجه به تداوم برنامه های بازسازی ذخایر از طریق تکثیر مصنوعی، ایجاد تدابیر مناسبی جهت حفظ و تقویت تنوع مشاهده شده در جمعیت های وحشی امری ضروری می باشد.