بررسی ساختار سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور با هدف ارائه مدل مطلوب

ساختار سازمانی به همراه اهداف، تکنولوژی، و منابع انسانی جزء ارکان اصلی هر سازمانی محسوب می­شوند. شناخت و بررسی این عامل سرآغاز تحولات بنیادی­تر جهت افزایش توانمندی­های هر سازمان است. بنابراین در تحقیق کنونی، ساختار سازمانی سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی ایران با هدف شناسایی وضعیت موجود و ارائه الگوی ساختاری مناسب مورد بررسی قرار گرفته است. برای دستیابی به این هدف، نخست ادبیات تحقیق مرتبط با موضوع، بررسی و سپس از روش تحقیق کیفی در پاسخ به سوال اصلی تحقیق استفاده شده است. به منظور گردآوری اطلاعات لازم، سه روش مطالعات کتابخانه­ای، مصاحبه با خبرگان سازمان، و بررسی­ ساختار 45 سازمان زمین­شناسی در دیگر کشورها مورد استفاده قرار گرفته­ است؛ یافته­های حاصل از بررسی تطبیقی ساختارهای سازمانی نشان می­دهد که میانگین تعداد سطوح موجود در سلسله مراتب سازمانی سازمان‌های زمین‌شناسی کشور‌های منتخب 08/3 و میانگین تعداد بخش های اصلی موجود در سطح عالی سازمان برابر 4/6 است. این اعداد در سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی ایران به ترتیب برابر با 3 و 11 است. به علاوه حدود 78/0 درصد از سازمان­های زمین‌شناسی در سطح جهان از بخش بندی مبتنی بر وظیفه استفاده می­کنند. در این پژوهش با توجه به یافته­های تحقیق، یک الگوی مطلوب ساختار سازمانی برای سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور ارائه شده است؛ ساختار پیشنهادی برای سازمان نوعی ادهوکراسی بوده و مهم‌ترین تغییرات پیشنهادی در ساختار فعلی سازمان شامل جداسازی دو بخش نهادی و فنی، استفاده از ساختار ماتریسی برای بخش­های پروژه­ای، تغییر در ماهیت جریان مالی و تأمین پروژه­های زمین­شناسی و اکتشافات معدنی و ایجاد واحدی جدید با عنوان مرکز راهبردی پروژه به منظور هماهنگی میان بخش‌های وظیفه‌ای و پروژه­ها در ساختار جدید است.