بررسی ساختار جغرافیایی و تاریخچه جمعیت‌شناختی خرس قهوه‌ای بر اساس توالی ناحیه کنترل میتوکندری

در سال‌های اخیر، گستره پراکنش خرس قهوه‌ای با کاهش شدیدی روبرو بوده است و در این میان، احتمال انقراض برخی جمعیت‌های ناشناخته وجود دارد. بنابراین، داشتن یک تصویر جامع از تنوع ژنتیکی و ساختار جغرافیایی جمعیت‌ها و گونه‌های مختلف در راستای توسعه راهکارهای حفاظتی مؤثر ضروری است. در پژوهش حاضر، یک قطعه 271 نوکلئوتیدی ناحیه کنترل میتوکندری مربوط به تعداد هفت نمونه خرس قهوه‌ای از ایران و 460 توالی از خرس‌های قهوه‌ای و قطبی ثبت شده در ژن بانک در تحلیل‌ها استفاده شد. بر اساس نتایج، تعداد 113 هاپلوتایپ و 77 جایگاه متغیر برای قطعه مورد مطالعه شناسایی شد. بر اساس تحلیل‌ها، خرس‌های ایران در گروهی مجزا از سایر خرس‌های قهوه‌ای قرار می‌گیرند. افزون بر این، نرخ جریان ژنی (Nm) بسیار پایین (014/0-187/0) و میزان فاصله ژنتیکی (Fst) زیاد (728/0-972/0) بین خرس‌های ایران و سایر گروه‌ها نشان‌دهنده اختلاف ژنتیکی معنی‌دار بین خرس‌های ایران و سایر گروه‌های مورد مطالعه است. علاوه بر این، برآورد نرخ مهاجرت (Nm) جدایی جمعیت ایران را از سایر خرس‌های قهوه‌ای تأیید می‌کند. شواهد مشخصی از گسترش جمعیت‌شناختی ناگهانی در گذشته در خرس‌های ایران مشاهده نشد. بر اساس برآوردهای مرتبط با زمان‌های واگرایی، نیای مشترک تمامی خرس‌های قهوه‌ای در حدود 221 هزار سال پیش برآورد شد. همچنین، زمان آخرین نیای مشترک توالی‌های خرس قهوه‌ای ایران در حدود 19 هزار سال پیش به دست آمد.