بررسی ریخت‌شناسی و فراوانی سلول‌های خونی لاروهای سوسک شاخک‌بلند رزاسه Osphranteria coerulescense Redt (Coleoptera: Cerambycidae) و کرم خراط Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera: Cossidae) دو آفت چوب‌خوار ایران

     سلول‌های خونی فاکتور مهم دفاع حشره در برابر عوامل بیگانه مانند قارچ‌ها، باکتری‌ها، یا ذرات سموم هستند. مطالعه مرفولوژی سلول‌های خونی و فراوانی آنها به‌عنوان اولین گام در شناخت ویژگی‌های دفاع سلولی حشرات ضروریست. در این تحقیق، انواع سلول‌های خونی و جمعیت آنها در همولنف لارو سوسک شاخک‌بلند رزاسه  Osphranteria coerulescenseو کرم خراطZeuzera pyrina بررسی شد. چهار نوع هموسیت شامل پروهموسیت، پلاسموتوسیت، گرانولوسیت و اونوسیتویید در همولنف هر دو آفت شناسایی شدند. اسفرولوسیت‌ها در همولنف کرم خراط مشاهده شدند. پدوسیت­ها (نوعی پلاسموتوسیت) در لاروهای سن دوم و سوم سوسک شاخک‌بلند رزاسه وجود داشتند. پروهموسیت­ها به‌عنوان سلول‌های بنیادی، سلول­هایی کوچک بوده و اغلب مدور با هسته مرکزی مشاهده شدند. پلاسموتوسیت­ها ظاهر چندشکلی داشته و به‌همراه گرانولوسیت­ها فراوان­ترین سلول‌های همولنف سوسک شاخک‌بلند رزاسه و کرم خراط بودند. گرانولوسیت­ها دارای اندازه­های متغیر و اغلب کروی یا تخم‌مرغی شکل با هسته درشت بودند و بیشترین فراوانی را در لاروهای سنین بالای کرم خراط داشتند. اونوسیتوییدها نیز به‌صورت سلول‌هایی کوچک تا متوسط و تخم‌مرغی شکل با هسته جانبی مشاهده شدند. اسفرولوسیت­ها معمولاً سلول‌هایی گرد یا کشیده و بزرگ­تر از گرانولوسیت­ها بودند. شمارش کل سلول‌های خونی در مراحل مختلف لاروی هر دو حشره نشان داد که تعداد سلول‌ها با سن لاروی ارتباط مستقیم داشت. تعداد کل سلول‌ها در سن سوم سوسک شاخک‌بلند رزاسه و سن پنجم کرم خراط بیشتر از سایر سنین لاروی بود. با شمارش تفریقی سلول‌ها، فراوانی پلاسموتوسیت­ها و گرانولوسیت­ها در همه سنین لاروی از سایر سلول‌ها بیشتر بود. این یافته‌ها می‌تواند در راستای ایمنی‌شناسی سوسک شاخک‌بلند رزاسه و کرم خراط آنها مؤثر باشد.