بررسی ریخت‌شناسی «عبث الاقدار» نجیب محفوظ بر اساس نظریة پراپ

Authors

Abstract:

نخستین تلاش‌های روایت‌شناسان برای تدوین قانونی ثابت برای بررسی قصه‌ها از زمان ارسطو آغاز شد و سرانجام در قرن بیستم، با ظهور فرمالیست‌ها گسترش یافت و شکل قانونمند و سازمان‌یافته‌ای پیدا کرد. ولادیمیر پراپ، از نخستین کسانی است که پس از تلاش‌های فراوان برای بررسی قصه‌ها و الگوی حاکم بر آنها توانست عناصر ثابت در ساختار قصه‌ها را شناسایی و ارائه کند. بر اساس نظر پراپ، قصه‌های پریان از نظر قهرمانان و عملکردشان به‌رغم تنوع ظاهری، یگانگی و انسجام ساختاری دارند و همه کارکرد آنها به 31 کارکرد محدود می‌شود. یافته‌های او، سرمشق بسیاری از منتقدان و پژوهشگران ادبی در تحلیل داستان قرار گرفت و بسیاری از محققان عرب نیز از شیوة پراپ در آثار و پژوهش‌های خود بهره بردند. یکی از نویسندگانی که از روش پراپ تأثیر پذیرفت، نجیب محفوظ است. او در آثارش از عناصر فرهنگ عربی در کنار اَشکال فرهنگ غربی بهره برده‌است. ازآنجایی‌که میان ساختار رمان عبث الاقدار و قصه‌های پریان وجوه مشترکی وجود دارد، این پژوهش می‌کوشد تا این روایت را با هدف ارزیابی کارایی و قابلیت الگوی پراپ در تحلیل ریخت‌شناسانة این روایت، تحلیل و بررسی کند. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد این رمان با دستاورد پراپ همخوانی دارد؛ اما در عبث الاقدار برخلاف تکثر و تنوع ظاهری، تعداد عملکردها محدود و توالی آنها بسیار به هم شبیه است و درمجموع می‌توان گفت روایت عبث الاقدار و افسانه‌های پریان، ساختار واحدی دارند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی ریخت شناسی «عبث الاقدار» نجیب محفوظ بر اساس نظریة پراپ

نخستین تلاش های روایت شناسان برای تدوین قانونی ثابت برای بررسی قصه ها از زمان ارسطو آغاز شد و سرانجام در قرن بیستم، با ظهور فرمالیست ها گسترش یافت و شکل قانونمند و سازمان یافته ای پیدا کرد. ولادیمیر پراپ، از نخستین کسانی است که پس از تلاش های فراوان برای بررسی قصه ها و الگوی حاکم بر آنها توانست عناصر ثابت در ساختار قصه ها را شناسایی و ارائه کند. بر اساس نظر پراپ، قصه های پریان از نظر قهرمانان و...

full text

بررسی رمان «یوم قتل زعیم» نجیب محفوظ بر اساس نظریة ریخت‌شناسی پراپ

تحلیل و بازخوانی داستان­ها و روایت­ها با هر عنوانی از زمان ارسطو آغاز شد و در ابتدای قرن بیستم با ظهور فرمالیست­ها شدت یافت. در همین زمان، ولادیمیر پراپ، با الگو گرفتن از همین روایت­شناسان، روشی برای بررسی داستان­ها طرح کرد. پراپ دریافت قصه­های پریان، به رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آن­ها، دارای نوعی وحدت و همانندی است و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سی­ویک عملکرد محدود ...

full text

بررسی رمان «یوم قتل زعیم» نجیب محفوظ بر اساس نظریة ریخت‌شناسی پراپ

تحلیل و بازخوانی داستان­ها و روایت­ها با هر عنوانی از زمان ارسطو آغاز شد و در ابتدای قرن بیستم با ظهور فرمالیست­ها شدت یافت. در همین زمان، ولادیمیر پراپ، با الگو گرفتن از همین روایت­شناسان، روشی برای بررسی داستان­ها طرح کرد. پراپ دریافت قصه­های پریان، به رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آن­ها، دارای نوعی وحدت و همانندی است و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سی­ویک عملکرد محدود ...

full text

کاوشی بر رمان "بدایة و نهایة"نجیب محفوظ بر اساس نقد فمینیستی

زن در طول تاریخ مورد ستم ها قرار گرفته، دین مبین اسلام به زن و حقوق آن توجه ویژه ای نمود و در اوایل قرن بیستم  روشنفکران در تلاش بودند تا ندای مظلومیت زن را به گوش همگان برسانند از بین این روشنفکران نجیب محفوظ می باشد، وی در آثارش و به ویژه در رمان های واقع گرایانه اش از مظلومیت زن و اجحاف حقوق وی سخن گفت. پژوهشگر در این مقاله درتلاش است تا با استفاده از نقد فمینیستی و در چهارچوب عناصر فمینیستی...

full text

بررسی کارکردهای نظریة پراپ در حکایات اسرارالتوحید

کتاب اسرارالتوحید برمبنای آموزش سلوک عارفانه و به شیوة قصه‌گویی تصنیف شده است. محمد بن منور، تعالیم عرفانیِ شیخ ابوسعید را با بیان کردن آن در قالب حکایات موثر و دلنشین برای مخاطبان خویش، جذاب و قابل فهم کرده است. ریخت‌شناسی عبارت است از توصیف قصه براساس اجزای تشکیل‌دهندة آن و مناسبات این اجزا با هم و با مجموعِ اثر روایی. مهم‌ترین عنصر مورد بررسی در ریخت‌‌شناسی، یافتن کارکردهای ثابت داستان است. هد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 38

pages  21- 42

publication date 2016-06-07

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023