بررسی رویش راش خزر (Fagus orientalis Lipsky) با استفاده از تحلیل سریهای زمانی

گونه راش خزر Fagus orientalis Lipsky حدود 24 درصد تعداد درختان و 30 درصد حجم سرپا جنگلهای شمال ایران را تشکیل می‌دهد. تحقیق حاضر با هدف «بررسی امکان وجود نظم زمانی در رویش قطری درختان راش و تعیین رابطه ریاضی بین نوسانهای رویش با تغییر زمان» انجام شده است. بدین منظور فرضیه‌های: ایستا بودن، احتمال وجود اثر روند، تغییرات دوره ای و تغییرات تصادفی در سری داد‌ه‌ها مورد مطالعه قرار گرفت. برای این بررسی چهار اصله از قطورترین درختان سالم راش، انتخاب شد. میانگین قطر درختان نمونه، 103 سانتی‌متر و بیشینه سن درختان نمونه 350 سال بود. از هر درخت یک دیسک در ارتفاع برابرسینه تهیه گردید. پس از اندازه‌گیری پهنای حلقه‌های رویش سالانه و پردازش داد‌ه‌ها با استفاده از تحلیل سریهای زمانی، نتایج به‌شرح زیر بدست آمد: در نمودار رویش شعاعی درختان نمونه بیش از یک روند دیده می‌شود؛ همبستگی بین افزایش سن و مقدار رویش جاری شعاعی سالانه، در سنین کمتر از 120 سال، مثبت و در سنین بیشتر از آن منفی است؛ رویش شعاعی درختان در این دو دوره سنی، با معادله درجه سه بهترین برازش را دارد؛ رویش حجمی سالانه همواره روند مثبت دارد و متوقف نمی‌شود. در نمودارهای خودهمبستگی، نوسانهای رویش در تناوب یکساله بیشترین مقدار را نشان می‌دهند. سایر تناوبها به‌صورت نامنظم و کمتر از حدود معنی‌داری دیده می‌شوند.