بررسی رقابت درون و برون گونه‌ای در اجتماع گندم (Triticum aesticium ) و یولاف وحشی (Avena fatua) با استفاده از مدل عکس عملکرد و شاخص های رقابتی

به منظور بررسی رقابت درون و برون گونه‌ای در اجتماع گندم و یولاف وحشی با استفاده از مدل‌های عکس عملکرد و شاخص‌های رقابتی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا شد. فاکتور اول شامل چهار سطح تراکم گندم (صفر، 2، 5 و 8 بوته در گلدان) و فاکتور دوم شامل چهار سطح تراکم یولاف وحشی (صفر، 2، 5 و 8 بوته در گلدان) بود. بذرهای گندم و یولاف وحشی بر اساس تیمارهای آزمایشی در داخل گلدان‌ها کاشته شدند و سپس گلدان‌ها در مزرعه (فضای باز) قرار گرفتند. ضریب رقابت برون گونه‌ای یولاف وحشی روی گندم به مراتب بیشتر از ضریب رقابت برون گونه‌ای گندم روی یولاف وحشی بود. گندم و یولاف وحشی از اثرات رقابت درون گونه‌ای کمتری نسبت به اثرات رقابت برون گونه‌ای برخوردار بودند. همچنین، بوته‌های گندم نسبت به یولاف وحشی به رقابت درون گونه‌ای حساسیت بیشتری نشان دادند. قابلیت رقابت نسبی در گندم پایین‌تر از یولاف وحشی بود و این امر حاکی از آن بود که یک بوته گندم بیشتر از اینکه تحت تأثیر رقابت بوته‌های گندم قرار گیرد، از رقابت بوته‌های یولاف وحشی متأثر شده است. عملکرد نسبی در نسبت‌های مخلوط مورد مطالعه در حدود یک و کمتر از آن بود و نشان داد که یولاف وحشی و گندم بر سر منابع مشترکی با هم رقابت می‌کنند. با بررسی ضریب ازدحام نسبی این دو گونه نسبت به یکدیگر مشخص شد که یولاف وحشی رقیب قوی‌تری نسبت به گندم است. اثرات رقابت نسبی نیز مشخص کرد که توان رقابتی یولاف وحشی از لحاظ عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک به ترتیب 48/3 و 9/2 برابر توان رقابتی گندم می‌باشد.