بررسی رابطۀ بین تعداد نمونه و تنوع ژنتیکی راش شرقی (Fagus orientalis Lipsky)

دستیابی به تعداد نمونه، موضوع مهمی در پژوهش¬های تنوع ژنتیکی و برنامه‌های حفاظتی است. ارزیابی تعداد نمونۀ لازم و کافی، به اطلاعات دقیقی در مورد تنوع و تمایز ژنتیکی نیاز دارد که به¬طور معمول در دسترس نیست. در این پژوهش تعداد نمونۀ مورد نیاز برای برآورد دقیق تنوع ژنتیکی در سطح درختان بالغ و نتاج در یک جمعیت راش (Fagus orientalis Lipsky) در مرکز جنگل‌های خزری ایران بررسی شد. به این منظور ژنوتیپ 350 درخت بالغ و 480 بذر از 60 درخت مادری به¬وسیله 4 میکروساتلایت هسته‌ای تعیین شد. نتایج نشان داد که حدود 300 درخت برای اندازه‌گیری صحیح غنای آللی یک توده مورد نیاز است. درصورتی‌که برای محاسبۀ هتروزیگوتی مورد انتظار تعداد درخت کمتری (30 درخت) کفایت می‌کند. از آنجا که بذرهای بررسی¬شده از 50 درخت مادری (هر درخت حداقل 8 بذر)، حدود 90% از تنوع آللی موجود در تودۀ مورد بررسی دربر دارند، بنابراین جمع‌آوری بذر حداقل از 50 درخت از هر توده برای برنامه‌های حفاظتی توصیه می‌شود. با وجود اینکه اکثر آلل‌های موجود در درختان توده در بذرها نیز مشاهده شدند، ولی تنوع ژنتیکی بذرها به¬طور قابل توجهی کمتر از تنوع ژنتیکی درختان توده بود که نشان¬دهندۀ اهمیت حفاظت از توده‌های طبیعی و حفاظت in situ است. این نتایج برای دیگر گونه‌های درختی که توزیع (گسترده)، روش ازدیاد (باد‌گرده افشان، انتشار بذرها به¬وسیلۀ جاذبه)، تراکم (حدود 400-200 پایه در هکتار) و ساختار ژنتیکی مشابهی با راش دارند، قابل استفاده است.