بررسی رابطه سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی در دانشجویان: یک مطالعه مقطعی

مقدمه: وجود تفکر انتقادی در سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم پزشکی به دلیل یادگیری مادام‌العمر و به‌روز بودن از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف تعیین رابطه بین سواد اطلاعاتی با تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده پرستاری، مامایی و پیراپزشکی شرق گیلان  انجام شد. روش کار: این مطالعه تحلیلی- مقطعی بر روی 165 نفر از دانشجویان کارشناسی پیوسته رشته­های رادیولوژی، پرستاری،  علوم آزمایشگاهی،  مامایی، هوشبری و اتاق عمل دانشکده پرستاری، مامایی و پیراپزشکی شرق گیلان در سال تحصیلی 96-1395 به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای-نسبتی انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های جمعیت شناختی، استاندارد سنجش سواد اطلاعاتی مطابق با استانداردهای انجمن کتابخانه­های دانشکده­ای و پژوهشی ایالات متحده(ACRL) و پرسشنامه استاندارد تفکر انتقادی کالیفرنیا (CCTST-B) جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده­ها در محیط نرم­افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون های آماری Sample T-Test، One Way ANOVA  و Pearson انجام و سطح معنی­داری 05/0 p<درنظر گرفته شد. یافته‌ها: میانگین کلی تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی به ترتیب 5/9±78/22 و 054/7±53/24 بود که به ترتیب در گروه اتاق عمل و مامایی بیشتر از سایرین مشاهده شد. میانگین نمره سواد اطلاعاتی نمونه های مورد پژوهش از رشته های مختلف کارشناسی پرستاری، مامایی و پیراپزشکی اختلاف معنی داری داشت(P=0/001). اگرچه بین میانگین کلی سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی رابطه‌ای یافت نشد(P=0/093) اما سواد اطلاعاتی در حیطه‌های دسترسی موثر و کارآمدتر، توانایی نقد ارزیابانه اطلاعات و مآخذ و تلفیق با مبنای دانش و نظام ارزشی خود و توانایی درک، دسترسی و استفاده بر اساس اصول اخلاقی و قانونی با حیطه‌های تفکر انتقادی رابطه­ی معنی‌داری داشتند.(P<0.05). نتیجه‌ گیری: نمره سواد اطلاعاتی و تفکر انتقادی در واحدهای تحت پژوهش ضعیف ارزیابی می­شود. لذا با توجه به اهمیت دو مقوله تفکر انتقادی و سواد اطلاعاتی در پیشرفت تحصیلی و موفقیت حرفه‌ای ضرورت دارد متصدیان و سیاست‌گذاران حوزه آموزشی به نحوی بر آموزش آن تاکید ورزند.