بررسی رابطه اینهمانی در حوزه معنایی عبارت کانونی صراط مستقیم

Authors

Abstract:

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان است. این کتاب دارای شبکه‌ای از واژگان است که در دو محور هم‌نشینی و جانشینی با هم در ارتباط هستند. می‌توان این نظام واژگانی را به میدان‌های معنی‌شناختی متشکل از چندین اصطلاح کلیدی تقسیم کرد که هر یک از آن میدان‌ها، دارای یک کانون معنایی باشد. در این مقاله اصطلاح صراط مستقیم به عنوان یک عبارت کانونی در مرکز یک حوزه معنایی قرار گرفته است و سعی شده است با این روش، معنای عبارت صراط مستقیم مشخص گردد، و رابطه اینهمانی این عبارت به عنوان یک عبارت کلیدی و کانون معنایی، با دیگر اصطلاحات قرآنی روشن شود. با توجه به بررسی‌های انجام‌شده در قران کریم و آثار مختلف از تفاسیر متقدم و متأخر چنین دریافت شد که صراط مستقیم یعنی راهی که خدا برآن است، راهی بدون انحراف؛ برای بندگان به معنای مقام خلیفه الهی، ولایت و بندگی حق و عین قرآن و اسلام شدن است. در همین راستا عبارت صراط مستقیم در دو محور هم‌نشینی و جانشینی با اصطلاحاتی همچون متقین، عبد، نفس مطمئنه، مقربون، جنت، مخلَصین و... در ارتباطی تنگاتنگ و محکم است. آنچنان که بین عبارت صراط مستقیم و تمام اصطلاحات کلیدی بررسی شده در این مقاله رابطه اینهمانی وجود دارد. از طرفی روشن شد که پیامبر(ص)، علی(ع)، معصومین و مخلَصین، خودِ صراط مستقیم هستند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رابطه این‌همانی در حوزه معنایی عبارتِ کانونیِ صراط مستقیم

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان، است این کتاب دارای شبکه‌ای از واژگان است که در دو محور هم‌نشینی و جانشینی باهم در ارتباط هستند. می‌توان این نظام واژگانی را به میدان‌های معنی شناختی متشکل از چندین اصطلاح کلیدی تقسیم کرد که هر یک از آن میدان‌ها، دارای یک کانون معنایی باشد. در این مقاله سعی شده است معنای عبارت صراط مستقیم ارائه گردد و رابطه این‌همانی این عبارت به‌عنوان یک عبارت کلیدی و کانون معنای...

full text

ویژگى‏هاى «صراط مستقیم» در قرآن

صراط مستقیم، تعبیری دیگر از راه پرستش خداوند است. این بدان معناست که ویژگی‌های مذکور برای عبادت خدا بر صراط، منطبق است. همچنین خصوصیّات برنامه‌هایی که خداوند با عنوان شریعت و دین برای انسان‌ها فرستاده است تا آنها درست و زیبا او را بپرستند و بندگی کنند، بر صراط مستقیم نیز صادق است. این ویژگی‌ها را در این‌ مقاله برشمرده‌ایم که عبارت‌اند از: مطابقت با موازین عقلی، حق‌مداری، میانه‌روی و گستردگی، روش...

full text

تبیین و ارزیابی آیات «صراط مستقیم» در قرآن

واژه صراط در قرآن 45 بار استعمال شده است؛ این آیات به سه دسته قابل تقسیم­اند. دسته اول: اشاره به مصادیق عینی صراط دارند. دسته دوم: عوامل هدایت به صراط مستقیم و دسته سوم: اوصاف صراط را بیان نموده‌اند. اشکال برخی مبنی بر اشاره قرآن به صراط‌ها وارد نیست. زیرا مستند این عده (که صراط نکره را دلیل بر معنی صراط‌ها گرفته‌اند)، مردود است. زیرا اولاً: صراط به صورت جمع استعمال نشده است. ثانیاً: در تعدادی از...

full text

«صراط مستقیم» در تفاسیر قرآن و آثار ابن‌عربی

در طول تاریخ صوفیّه باعثِ تحوّل بسیاری در فرهنگ و معارف اسلامی و قرآنی شده‌اند و با ابزار تأویل و تفسیر در دست، به سراغ موضوعات اسلامی رفته‌اند. از جملة این موضوع‌ها، مسألة «صراط مستقیم» است که در دورة عرفان علمی و مَدرسی از تطوّر برکنار نمانده است و صوفیان و عارفان و در رأس آنها محیی‌الدّین ابن‌عربی برای این ترکیب مفاهیم تازه‌ای از جمله «انسان کامل» ذکر کرده است. در این جُستار نخست مفاهیم «صراط» و «ص...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 38

pages  9- 32

publication date 2019-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023