بررسی خصوصیات جوانه‌زنی، استقرار گیاهچه و شناسایی گونه‌های جنس آویشن (Thymus) موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران

جنس آویشن (Thymus) از تیره نعناعیان (Lamiaceae) و یکی از گیاهان بومی با اهمیت ایران است که دارای مصارف متعددی در صنایع غذایی، بهداشتی، آرایشی و به‌ویژه دارویی است. به‌منظور بررسی ویژگی‌های جوانه‌زنی و استقرار گیاهان، اکسشن‌های مختلف گونه‌های آویشن موجود در بانک ژن منابع طبیعی ایران (T. daenensis، T. fedchenkoi، T. kotschyanus، T. lancifolius، T. migricus، T. pubescens، T. transcaspicus و T. vulgaris)، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. صفات وزن هزاردانه، درصد جوانه‌زنی، مدت ذخیره‌سازی، سرعت جوانه‌زنی و مراحل رشد رویشی (2، 4، 6 و 8 برگی شدن و ظهور شاخه‌های جانبی) و استقرار اکسشن‌های گونه‌های مختلف جنس آویشن در شرایط گلخانه بررسی شدند. اکسشن‌هایی که نام گونه آنها مشخص نبود پس از گلدهی در گلخانه و تهیه نمونه هرباریومی مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین گونه‌های مورد بررسی، وزن هزاردانه با درصد جوانه‌زنی و درصد استقرار گیاه‌چه همبستگی مثبت و معنی‌دارد اشته، در حالی‌که با تاریخ ظهور برگ همبستگی منفی و معنی‌دار داشت. بیشترین وزن هزاردانه مربوط به گونه‌های T. kotschyanus و T. lancifolius و بالاترین درصد جوانه‌زنی مربوط به گونه T. pubescens بود. درصد جوانه‌زنی اولیه با درصد و سرعت سبز شدن رابطه مثبت و معنی‌دار و با ظهور شاخه جانبی رابطه منفی و معنی‌دار نشان داد. درصد سبز شدن ثانویه با صفات سرعت سبز شدن و تاریخ ظهور برگ به‌ترتیب در سطح یک و پنج درصد رابطه مثبت و معنی‌دار داشت. سرعت سبز شدن با تاریخ ظهور برگ همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. در ویژگی‌های مربوط به ظهور برگ و شاخه جانبی اختلاف معنی‌دار بین گونه‌ها مشاهده نشد.