بررسی جنبه‌های بلاغی زبان در تفسیر کشف‌الاسرار

کشف‌الاسرار به‌عنوان یک کتاب منثور پارسی، ویژگی‌های کلامی، واژگانی، صرفی و نحوی فراوانی دارد که هریک در جای خود قابل‌توجّه است. شاید مهم‌ترین آن‌ها موزون بودن نثر و توجّه بسیار میبدی به زبان کهن پارسی - چه در برگزیدن واژه‌ها و چه در دستور زبان - باشد که خواندن این متن را جذّاب‌تر کرده است.با توجّه به اینکه نوبت سوم این تفسیر، یعنی بخش تفسیر عرفانی از تنوّع زبانی و موضوعی برخوردار است و جنبه ادبی و هنری زبان غلبه دارد و میبدی هم از دیدگاه شریعت و هم از دیدگاه‌های متفاوت اهل طریقت چون اهل زهد، اهل عشق و اهل سُکر به بیان موضوعات موردنظر خود می‌پردازد و در بیان هرکدام از دیدگاه‌ها نیز زبان، ویژگی‌های متفاوتی می‌یابد، بررسی سبک‌شناسانه ویژگی‌های زبانی این تفسیر ارزشمند – به‌ویژه در نوبت سوم – ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین پژوهش حاضر به‌منظور آشکارکردن ارزش‌های بلاغی و زبانیِ تفسیر میبدی، این فرضیه را ثابت می‌کند که زیبایی بخش سوم کشف‌الاسرار میبدی افزون بر وجود صُور گوناگون خیال و شگردهای مرتبط با موسیقی کلام، مرهون ترفندهای ادبی برخاسته از جنبه‌های بلاغی زبان است. روش تحقیق در این پژوهش به‌صورت توصیفی و تحلیل محتوا در خصوص ویژگی‌های سبکی (زبانی) نوبت سوم تفسیر کشف‌الاسرار  است.