بررسی تنوع ژنتیکی در توده‌های مختلف چای کوهی با استفاده از صفات مورفولوژیک و درصد اسانس

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی نمونه‌های جمعیتی چای کوهی، آزمایشی روی 41 نمونه جمعیتی جمع‌آوری شده از چهار منطقه در اصفهان شامل یک ژنوتیپ از فریدون‌شهر، 22 ژنوتیپ از دامنه ، 14 ژنوتیپ از گاوخفت و چهار ژنوتیپ از سمیرم، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌دار میان ژنوتیپ‌های مورد مطالعه برای همه صفات مشاهده شد. اما بین تکرارها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. ژنوتیپ دامنه 20 بیشترین (37/3 درصد) و ژنوتیپ دامنه 17 کمترین میزان اسانس (092/0 درصد) را داشتند. عامل نخست در تجزیه عامل‌ها، 26 درصد از کل واریانس متغیرها را توجیه کرد. صفات وزن خشک، ارتفاع و تعداد گلچه عمده‌ترین نقش را در تشکیل این مؤلفه داشتند. تعداد برگ در شاخه اصلی و تعداد برگ در شاخه فرعی دارای ضرایب بردار بیشتری در تبیین عامل دوم بودند. بر اساس تجزیه خوشه‌ای، 41 ژنوتیپ مورد مطالعه در پنج گروه قرار گرفتند و اختلاف معنی‌دار به ویژه در صفات وزن تر، وزن خشک، روز تا گل‌دهی، روز تا بذردهی، تعداد گلچه و درصد اسانس نشان دادند. در پایان، می‌توان از طریق تلاقی بین ژنوتیپ‌های برتر خوشه‌های مختلف، از طریق برنامه‌های اصلاحی و انتخاب ژنوتیپ برتر، نسبت به تولید ارقام با ویژگی‌های مطلوب زراعی و بالاترین عملکرد اسانس اقدام نمود.