بررسی تنوع ژنتیکی بین همگروه‌های ارقام مختلف انگورهای بیدانه و دانه‌دار در شهرستان اراک براساس ویژگی‌های مورفولوژیکی

Authors

  • آرش فاضلی استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام
Abstract:

سابقه و هدف: انگور یکی از مهمترین محصولات میوه در ایران است که اهمیت زیادی در مصارف تازه خوری و کشمش دارد. کشور ایران با تولید حدود دو میلیون تن انگور، در بین کشورهای تولید کننده این محصول در رده نهم جهان قرار دارد. برای بررسی ساختار ژنتیکی انگور از ریخت-نگاری استفاده می‌شود. ریخت‌نگاری علم تمایز انگور براساس ویژگی‌های مورفولوژیکی است و بر اساس آن هزاران رقم انگور بدون استفاده از نشانگرهای ژنتیکی شناسایی می‌شوند. هدف از این تحقیق ارزیابی برخی از همگروه‌های ارقام بیدانه و دانه‌دار انگور در شهرستان اراک به منظور شناسایی همگروه‌های مناسب برای توسعه و کشت و کار آنها است. همچنین شناسایی همگروه‌ها و یا ارقام مطلوب براساس ارزیابی صفات مختلف از نظر گیاهشناسی و باغبانی می‌تواند در حفظ ژرم‌پلاسم و اصلاح این محصول موثر باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش بررسی تنوع ژنتیکی بین 49 همگروه انگور بیدانه و دانه‌دار از گونه vinifera با مطالعه 50 صفت مورفولوژیکی مربوط به برگ، شاخه، میوه و بذر صورت گرفت. نمونه‌های مورد بررسی از چند منطقه در شهرستان اراک جمع‌آوری گردیدند .نمونه‌های برگ و میوه از بخش‌های مختلف بوته به طور تصادفی جمع‌آوری گردیدند. برای ارزیابی صفات مرتبط با برگ از هر همگروه، 30 برگ به طور تصادفی در سه تکرار انتخاب و صفات مربوط برای آنها ثبت شد. برای ارزیابی صفات مرتبط با میوه از هر همگروه سه خوشه و از هر خوشه 30 حبه به طور تصادفی در سه تکرار انتخاب و صفات مربوط برای آنها ثبت گردید. یافته‌ها: نتایج نشان داد تنوع بالایی در برخی از ویژگی‌هایی مانند وزن خوشه، تعداد حبه در خوشه، وزن حبه، درصد مواد جامد محلول، درصد اسید قابل تیتراسیون، وزن تر و خشک بذر و شاخص طعم میوه بین همگروه‌های انگور وجود دارد. نتایج به دست آمده از تجزیه خوشه‌ای، نمونه-های مورد بررسی را به دو گروه اصلی تقسیم کرد به طوری که ارقام بیدانه از ارقام دانه‌دار تفکیک شدند. تجزیه همبستگی ساده بین 18 صفت مهم نشان داد همبستگی مثبتی بین برخی از صفات وجود دارد. نتایج تجزیۀ به عامل‌های اصلی نشان داد، 13 عامل اصلی نزدیک به 38/85% از واریانس کل بین نمونه‌ها را توجیه می‌کند. پنج عامل اول که بیشتر مربوط به صفات میوه و برگ بود، نزدیک به 43/59% از واریانس کل را توجیه نمودند. در تجزیه به عامل‌ها وزن، طول، قطر و اندازه حبه به همراه صفات مربوط به بذر مانند وزن تر و خشک بذر، درصد رطوبت و ماده خشک بذر جزء صفات مهم و تاثیر گذاری بودند که در عامل اول قرار گرفتند و برای ارزیابی همگروه‌های انگور مناسب هستند. نتیجه‌گیری: نتایج کلی این تحقیق نشان داد تنوع زیادی در بین همگروه‌های ارقام انگور به لحاظ صفات کمی و کیفی میوه وجود دارد. همچنین، برخی از همگروه‌های متعلق به ارقام بیدانه و دانه‌دار انگور دارای صفات مطلوبی بودند که می‌توان به طور تجاری مورد کشت و کار قرار گیرند و یا در برنامه اصلاح انگور برای دستیابی به نتاج مطلوب‌تر استفاده شوند. در بین ارقام بیدانه، بیشترین وزن یک حبه در نمونه شماره 23 (همگروه‌ عسکری) 34/3 گرم برآورد شده است که از روستای هزاوه شهرستان اراک جمع آوری شده بود. همچنین حداکثر وزن یک حبه در بین ارقام دانه‌دار (24/5 گرم) در نمونه شماره 40 (همگروه شاهانی) ثبت شد. با توجه به این که تولید ارقام بیدانه با حبه بزرگتر از مهمترین اهداف اصلاح انگورهای تازه خوری است، این نتایج نشان می‌هد با شناسایی ارقام انگور و انتخاب والدین مناسب در برنامه های به‌نژادی، می‌توان ارقامی بیدانه با حبه‌های بزرگ را از تلاقی انگورهای بیدانه و دانه‌دار بدست آورد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تنوع ژنتیکی بین همگروه های ارقام مختلف انگورهای بیدانه و دانه دار در شهرستان اراک براساس ویژگی های مورفولوژیکی

سابقه و هدف: انگور یکی از مهمترین محصولات میوه در ایران است که اهمیت زیادی در مصارف تازه خوری و کشمش دارد. کشور ایران با تولید حدود دو میلیون تن انگور، در بین کشورهای تولید کننده این محصول در رده نهم جهان قرار دارد. برای بررسی ساختار ژنتیکی انگور از ریخت-نگاری استفاده می شود. ریخت نگاری علم تمایز انگور براساس ویژگی های مورفولوژیکی است و بر اساس آن هزاران رقم انگور بدون استفاده از نشانگرهای ژنتی...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام مختلف برنج

به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام، تعداد 100 رقم از ارقام بومی و خارجی موجود در کلکسیون موسسه تحقیقات برنج در رشت درقالب طرح لاتیس ساده 10*10 با دو تکرارمورد بررسی قرارگرفت . دراین بررسی عملکرد دانه، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت محصول مورد ارزیا بی قرارگرفت . نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد و...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی لوبیا براساس صفات مورفولوژیکی تحت دو شرایط نرمال و تنش خشکی

حبوبات پس از غلات، دومین منبع مهم غذایی بوده و مصرف آن در ایران همانند سایر کشورهای در حال توسعه عمدتا ناشی از تقاضای مصرفی آن به عنوان غذای انسان می باشد. در بین حبوبات، لوبیا با تولید سالانه بیش از 20 میلیون تن، مقام اول جهان را دارا است. در این پژوهش خصوصیات مورفولوژیک و زراعی 89 ژنوتیپ لوبیا در دو محیط تنش و عدم تنش در قالب طرح آگمنت در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ های زالزالک براساس خصوصیات مورفولوژیکی برگ و میوه

سابقه و هدف: زالزالک یکی از میوه­های جنگلی مناطق معتدله در سراسر جهان می­باشد و از مهمترین گیاهان دارویی دوران باستان شناخته شده است که به عنوان یک داروی گیاهی برای درمان نارسایی قلبی و بیماری­های قلبی عروقی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می­گیرد. هدف از این تحقیق، ارزیابی تنوع ژنتیکی و گروه­بندی برخی از ژنوتیپ­های زالزالک غرب و شمال کشور براساس صفات کمی و کیفی برگ و میوه به منظور تعیین فاصله...

full text

بررسی تنوع مورفولوژیکی بین جمعیت‌های مختلف آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak.)

گیاه دارویی آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak.) متعلق به تیره‌ی نعناع (Lamiaceae) از گیاهان انحصاری ایران بوده که بواسطه‌ی میزان اسانس بالا و نیز تیمول بالایی که دارد، شایان توجه است. ارزیابی تنوع بین جمعیت‌های این گونه در راستای اهلی‌سازی آن امری ضروری است. بدین منظور هشت جمعیت از این گیاه از سه استان مرکزی (شازند، خانه‌میران بالا، خانه‌میران پائین، اراک)، همدان (ملایر 1، ملایر 2 و جوزان) و ...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام مختلف برنج

به منظور تعیین تنوع ژنتیکی و طبقه بندی ارقام، تعداد 100 رقم از ارقام بومی و خارجی موجود در کلکسیون موسسه تحقیقات برنج در رشت درقالب طرح لاتیس ساده 10*10 با دو تکرارمورد بررسی قرارگرفت . دراین بررسی عملکرد دانه، صفات مرتبط با عملکرد و کیفیت محصول مورد ارزیا بی قرارگرفت . نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد و...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 23  issue 3

pages  115- 134

publication date 2016-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023