بررسی تنوع ریزماهواره‌ای سگ‌ماهی کسلر (Paraschistura kessleri (Nemacheilidae), Gunther, 1889) در خراسان رضوی

به منظور بررسی ساختار ژنتیکی سگ‌ماهی کسلر (Paraschistura kessleri) که از گونه‌های بومی آب شیرین ایران است، تعداد 84 نمونه از رودخانه‌های رادکان، زاوین و کارده واقع در استان خراسان رضوی جمع‌آوری و با استفاده از شش جایگاه ریزماهواره‌ای ارزیابی شد. تمام جایگاه‌های مورد استفاده چند شکلی نشان دادند. نتایج نشان داد که سگ‌ماهی کسلر از غنای آللی (میانگین تعداد آلل: 16/9) و هتروزیگوسیتی مناسبی (میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده: 65/0) در مناطق رادکان، زاوین و کارده برخوردار است. از 18 آزمون جایگاه ژنی-جمعیت، تنها 4 آزمون در تعادل هاردی-وینبرگ قرار داشت. میزان Fst و Rst به عنوان شاخص‌های تمایز ژنتیکی به ترتیب 034/0 و 061/0 به دست آمد. در این خصوص، جریان ژنی نسبتاً بالای مشاهده شده (۷/۲۸:Nm) را می‌توان به عنوان عاملی مهم در تمایز ژنتیکی پایین به دست آمده بین نمونه‌های رودخانه‌های مورد بررسی در نظر گرفت. جریان ژنی مشاهده شده نیز احتمالاً مرتبط با عواملی همچون: آلودگی‌ها، سیلاب‌ها و تاریخچه زندگی سگ‌ماهی کسلر است. نتایج آنالیز واریانس مولکولی نیز نشان داد که بخش عمده تنوع مشاهده شده مربوط به درون جمعیت‌ها است. بالاترین میزان شباهت و فاصله ژنتیکی به ترتیب بین نمونه‌های مناطق رادکان با کارده و زاوین با رادکان مشاهده شد. دندروگرام UPGMA ترسیم شده بر اساس فاصله ژنتیکی نیز نشان داد که احتمالاً دو گروه جدا از سگ‌ماهی کسلر در مناطق رادکان، زاوین و کارده وجود دارد به طوری که منطقه زاوین در شاخه‌ای جدا از مناطق کارده و رادکان قرار گرفت.