بررسی تغییرات کمی آب زیرزمینی دشت میاندوآب متأثر از مدیریت بهره‌برداری از منابع آب سطحی و زیرزمینی با استفاده از مدل ریاضی MODFLOW-NWT

نیاز به آب زیرزمینی در دهه­های اخیر منجر به توسعه استراتژی­های گوناگون برای مدیریت منابع آب سطحی و استفاده مناسب از آب­های زیرزمینی شده است. در این مطالعه، مدل آب زیرزمینی آبخوان دشت میاندوآب توسط مدل MODFLOW-NWT تهیه شد. پس از واسنجی و صحت­سنجی، سه سناریو بررسی شد. در سناریوی اول و دوم، افزایش 10 و 20 درصدی بازده آبیاری در دشت و کاهش پمپاژ از آب زیرزمینی صورت گرفت. در سناریوی سوم، عدم پمپاژ آب توسط موتورپمپ از رودخانه­های سیمینه­رود و زرینه­رود و تأمین نیاز آبی از آب زیرزمینی بررسی گردید. در سناریوهای اول و دوم، با افزایش بازده، کل آب مصرفی را می­توان از 924 میلیون مترمکعب در وضع موجود به ترتیب به 776 و 664 میلیون مترمکعب کاهش داد. با تأمین 642 میلیون مترمکعب از طریق آب سطحی می­توان پمپاژ از آب زیرزمینی را به ترتیب به میزان 148 و 282 میلیون مترمکعب نسبت به وضع موجود کاهش داد. نتایج نشان داد از مقدار آبی که دیگر پمپاژ نمی­شود، به ترتیب میزان 34 و 41 میلیون مترمکعب به‌صورت جریان آب زیرزمینی از پایین­دست به سمت دریاچه ارومیه خارج شده است و به ترتیب میزان 40 و 51 میلیون مترمکعب به منابع آب سطحی تخلیه شده و مابقی در دشت ذخیره شده است. ادامه این شرایط بعد از 5 سال منجر به زهدار شدن اراضی میانی دشت خواهد شد. مقدار آب برگشتی کشاورزی در وضع موجود 33 درصد و در سناریوهای اول و دوم به ترتیب 28 و 20 درصد است که نسبت به وضع موجود 5 و 13 درصد کاهش یافته است. در سناریوی سوم، سطح آب زیرزمینی به‌طور متوسط بعد از 1 و 5 سال به ترتیب 5/1 و 3 متر پایین رفت، اما توانست در مدت 5 سال، 495 میلیون مترمکعب آب برای احیای دریاچه تأمین نماید.