بررسی تغییرات میزان برخی متابولیت‌های گیاهچه شیرین‌بیان در تیمار اکسید مس و اکسید روی

گیاه شیرین‌بیان (Glycyrrhiza glabra L.) از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی در ایران است که از متابولیت‌های ثانویه موجود در ریشه این گیاه در صنایع غذایی و دارویی استفاده می‌شود. با کاربرد فلزات سنگین به عنوان الیسیتور (عوامل محرک) می‌توان تولید متابولیت ثانویه در گیاه را افزایش داد. در پژوهش حاضر، تأثیر غلظت‌های 1 و 10 میکرومولار اکسید مس و اکسید روی بر محتوای قند‌های احیا کننده (به عنوان پیش‌ساز متابولیت‌های ثانویه)، پرولین، گلیسیریزین، ترکیبات فنلی کل، فلاونوئیدها، آنتوسیانین‌ها و تانن‌ها در گیاهچه شیرین‌بیان بررسی شد. همچنین، همبستگی بین محتوای این متابولیت‌ها در گیاهچه‌های تیمارشده با استفاده از آزمون پیرسون مطالعه شد. میزان قندهای احیا کننده در غلظت 10 میکرومولار اکسید روی کاهش یافت، در حالی که میزان پرولین و گلیسیریزین درگیاهچه‌های تحت تیمارهای 1 و 10 میکرومولار اکسید مس و 1 میکرومولار اکسید روی نسبت به گیاه شاهد افزایش یافت. محتوای ترکیبات فنلی کل نیز با افزایش غلظت اکسید مس افزایش یافت. بیشترین مقدار فلاونوئید، در غلظت‌های 1 و 10 میکرومولار اکسید مس مشاهده شد. محتوای آنتوسیانین‌ها در غلظت 1 میکرومولار اکسید مس افزایش یافت. همچنین، محتوای تانن‌‌‌ها در گیاهچه‌‌های شیرین‌بیان در غلظت 10 میکرومولار اکسید روی افزایش یافت. بر اساس نتایج به نظر می‌رسد که در غلظت‌های 1 و 10 میکرومولار اکسید مس، میزان گلیسیریزین، ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، آنتوسیانین‌ها به طور درخور توجهی افزایش می‌یابد در حالی که اکسید روی تأثیر درخور توجهی بر میزان این متابولیت‌ها نداشت.