بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی سازندگان ساختمان در حقوق اسلام و نظام‌های حقوقی رومی ژرمنی و کامن لا

توسعه نیازهای انسان امروزی و پیشرفت حیرت­آور دانش و صنعت ساخت­وساز موجب گردیده تا روابط حقوقی میان دو گروه مالکان و سازندگان ساختمان، روزبه­روز پیچیده­تر شود و به موازات ایجاد رفاه در زندگی عمومی و سکونت در ساختمان­های مجلل و مرتفع، خطرات و مسئولیت­های مضاعفی را به همراه آورَد. نگاهی به خسارات ناشی از عملکرد عوامل ساخت­وساز پروژه­های ساختمانی نشان می­دهد عدم رعایت نظامات و استانداردهای لازم از یک سو، و تلاش جهت تحصیل منافع بیشتر از سوی دیگر، سازندگان ساختمان را در معرض مصادیق تقصیر قرار داده و زمینه­ها و اسباب ورود زیان به مالکان را پدیدار نموده است. به همین جهت، نظام­های حقوقیِ معاصر حمایت از زیان­دیده را به­عنوان یکی از وظایف خطیر، بیش از پیش در دستور کار خود قرار داده و به انحاء مختلف در صدد چاره­اندیشی مناسب و وضع قواعد الزام­آور برآمده­اند. در این رهگذر، گام­های تقنینیِ مؤثری اتخاذ شده است اما همواره این ابهام باقی است که نوع و مبنای مسئولیت مدنی سازندگان ساختمان کدام است و این مسئولیت تا چه میزان قادر به جبران خسارت است. واقعیت آن است که در این حوزه از حقوق، وحدت­نظر و چارچوب تعیین­شده­ی یکسانی در نظام تقنینی کشورها و دکترین حقوقی وجود ندارد. برخی از نظام­های مورد بحث، نوع مسئولیت را تضامنی و مبنای آن را تئوری خطر، برخی دیگر برای سازندگان مسئولیت محض قائل­اند و بعضی نیز متناسب با میزان تقصیر، آن را متفاوت و برای این نوع مسئولیت، یک قلمرو مشخص و آمره مقرر نموده­اند.