بررسی تطبیقی عناصر داستان سمرقند در مقامات حریری و مقامات حمیدی

Authors

  • شیما فرجی‌فر دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اراک، اراک، ایران.
  • محمدرضا نجاریان عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه یزد، یزد، ایران(دانشیار).
Abstract:

«مقامات حریری» و «مقامات حمیدی» از جمله کتاب‌های نثر فنی و متکلف در دو زبان عربی و فارسی هستند که در این پژوهش «داستان سمرقندیّه» در هر دو اثر، از جهت ویژگی‌های داستان‌پردازی، چون پی‌رنگ، ساختار، بُن‌مایه، زاویه دید، صدا، زمان و مکان، توصیف، لحن، گفت‌وگو، شخصیت‌پردازی و درون‌مایه، مورد بررسی قرار گرفته و وجوه اشتراک و افتراق این داستان‌ها بیان شده است. داستان سمرقند در «مقامات حریری» درباره پیرِ رندی است که در روز، به وعظ مردم می‌پردازد و در پی جلب وجهه مذهبی در میان مردم است اما هنگام شب، تمام آنچه در روز، جماعت را بدان می‌خوانده نقض می‌کند. در داستان سمرقندِ «مقامات حریری» نیز پیری رند را مشاهده می‌کنیم که ابتدا از خسّت مردم سمرقند به تندی سخن می‌گوید ولی به مصلحت وقت، تغییر رویّه داده، به ستایش سمرقند و اهالی آن می‌پردازد. شباهت‌هایی که بین این دو مقامه وجود دارد بیانگر آن است که قاضی حمیدالدین در تألیف اثرش، به کتاب فاخر «مقامات حریری» نظر داشته و از آن به طرق مختلف بهره گرفته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تطبیقی شخصیت پردازی و طرح داستان در مقامات حمیدی و مقامات حریری

مقامه یکی از انواع داستان‌های کهن است که با نثر مصنوع آمیخته با شعر، در مورد قهرمانی است که به صورت ناشناس در حکایت­ها ظاهر می­شود و به قصد گدایی، حوادثی را به وجود می­آورد و همین که در پایان کار شخصیتش شناخته می­شود، ناپدید می­گردد تا آنکه دوباره در هیبتی دیگر در مقامه بعدی ظاهر گردد. «مقامات حمیدی» در شمار کتاب‌های بسیار مهم در زبان عربی و فارسی است. حمیدی با برگزیدن قالب داستان و به...

full text

پیرنگ در مقامات حریری و حمیدی

مقامات حریری و حمیدی دو اثر منثور در ادبیات کهن عربی و فارسی است که جایگاه ویژه ای نزد سخن شناسان دارد. بررسی عنصر «پیرنگ» در این دو اثر نشان می دهد که حریری برای هر یک از داستان های کوتاه (= مقامات) خود طرحی مستقل و جذاب فراهم کرده و در عین حال،‌از تک تک آنها برای تشکیل طرح کلی و بزرگتر مقامات بهره برده است؛ ولی حمیدی با وجود تقلید از طرح های داستانی حریری،‌ نه توانست تک تک داستان های خود را د...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 38

pages  9- 30

publication date 2016-08-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023