بررسی ترسیمات پیکرنما مضامین اُخروی در هنر اسلامی ایران
Authors
Abstract:
هنر دینی ایران در پی تجلی امر والا از هرگونه ترسیم پیکرنما پرهیز کرده است. در این میان موضوعات مذهبی و امور اُخروی به واسطۀ نیاز به ترسیم پیکرنما و فضای روایی در وادی ممنوعه قرار گرفتند. با وجود تأکید بسیار قرآن و احادیث در این حوزه، هنر ایران عاری از مصورسازی امور اُخروی است- جز موارد انگشتشماری مربوط به دیدار پیامبر از بهشت و جهنم در نسخ خطی معراج نامهها- اعتلای این حوزه مربوط به هنر عامیانه دورۀ قاجار است. مطالعات به عمل آمده نشان میدهد که هنر اسلامی به واسطه نوع نگرش از ترسیم مضامین اُخروی پرهیز کرده است؛ اما با ورود به دوره قاجار برای اولین و به شکل مستقل شاهد ترسیم این مضامین در ابعاد بزرگ هستیم. این امر وقتی میسر گشت که طبقه هنرمند و سفارش دهنده تغییر یافت؛ در واقع هنرمند عامیانه با توجه به جهان بینی طبقه خویش به ترسیم پیکرنمای امور اُخروی دست زد. هدف پژوهش ترسیمات پیکرنما مضامین اُخروی در هنر ایران است تا یکی از کلیدیترین موضوعات دینی غایب در هنر ایران مورد مطالعه قرار گیرد. در این مقاله به دو سوال زیر پاسخ داده شده است: سیر حرکت آثار مربوط به مضامین اُخروی در هنر اسلامی ایران چگونه بوده است؟ ترسیم پیکره نمای مضامین اُخروی در دوره ی قاجار چه مشخصاتی دارد و چه تفاوتهایی با دوران پیشین دارد؟ روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی است و شیوه گردآوری مطالب کتابخانهای است. در هنر عامیانه قاجار سه حوزۀ نقاشی قهوهخانهای، نقاشی بقاع متبرکه و نقاشی پشت شیشه بررسی شده است که در آنها با دنیای جدیدی از ترسیم موضوعات اُخروی در ابعاد و گستردگی مختلفی روبهرو میشویم؛ این هنر برای اولین بار ایدئولوژی خاص طبقۀ عام را در ایران نمایش داد و آن اعتقادات راسخ مذهبی و باورهای دینی است.
similar resources
سرنوشت اخروی غیرمسلمانان از دیدگاه متکلمان اسلامی
چه سرنوشتی در آخرت در انتظار پیروان سایر ادیان خواهد بود؟ آیا سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان تابع نحوهی عملکردشان در دنیا است یا اینکه سرنوشت اخروی آنها بدون ارتباط با اعمال دنیویشان، دوزخ خواهد بود؟ هدف این مقاله بررسی سرنوشت اُخروی غیرمسلمانان از دیدگاه متکلمان اسلامی است. دیدگاههای اصلی در بحث را میتوان به چهار دسته تقسیم نمود: 1- انحصارگرایی مذهبی 2- انحصارگرایی دینی 3- شمول گرایی و 4- کثرتگ...
full textبررسی نقش فرهنگ و هنر اسلامی در بازتولید قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران
چکیده فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی به دلیل پرمایگی محتوایی و تعلق تاریخی به سرزمین تمدنی اسلام، از جلوههای مهم و برجسته در بازتولید قدرت نرم به شمار میآید. ژرفای درونی فرهنگ و هنر اسلامی که در گذار تاریخی خود به تولید علم پرداخته است، توانسته است گهوارهای از تمدن را در سدههای نخستین و میانی اسلام مدیریت کند. با از میان رفتن ارزشهای نهادی فرهنگ و هنر که با علم و شکوفایی رابطه مستقیمی دا...
full textبررسی تطبیقی نقشمایه «مارپیچ» در هنر اسلامی و هنر محیطی
«مارپیچ» از جمله شکلهای موجود در طبیعت است که در درون خود رازهای نهفته بسیار دارد. در حیوان، نبات و جماد، از کهکشان گرفته تا اتم، طبیعت، سرشار از شکلهای مارپیچی است. انسانها، همواره به این نقشمایه نمادین و اسرارآمیز توجه داشتهاند و برای آن مفهومی مقدس قائل بودهاند. هنر، همچون زندگی به مارپیچ روی میآورد و هنرمند با الهام از طبیعت، از این نقشمایه نمادین برای خلق اثرش بهره میگیرد. در این...
full textهنر اسلامی یا هنر مسلمانان؟ نکاتی دربارة اصالت هنر اسلامی
ادیان بزرگ حقایق خود را نه فقط از طریق کلمات، بلکه همچنین با خلق هنرهایی متناسب با دیدگاه خود اظهار میکنند. هنر اسلامی به مثابه هنر آخرین دین بزرگ الهی، متشابهاً، درونیترین حقایق اسلام را بهواسطة صور محسوس ظاهر کرده است. هنر اسلامی پس از شکلگیری آن، همچنین بخشهایی از هنر شرق و غرب را نیز تحت تأثیر قرار داد. در دهههای اخیر بعضی از نویسندگان غربی اصالت هنر اسلامی را، از جمله با اشاره به بعضی...
full textبررسی نقش فرهنگ و هنر اسلامی در بازتولید قدرت نرم در جمهوری اسلامی ایران
چکیده فرهنگ و هنر ایرانی- اسلامی به دلیل پرمایگی محتوایی و تعلق تاریخی به سرزمین تمدنی اسلام، از جلوههای مهم و برجسته در بازتولید قدرت نرم به شمار میآید. ژرفای درونی فرهنگ و هنر اسلامی که در گذار تاریخی خود به تولید علم پرداخته است، توانسته است گهوارهای از تمدن را در سدههای نخستین و میانی اسلام مدیریت کند. با از میان رفتن ارزشهای نهادی فرهنگ و هنر که با علم و شکوفایی رابطه مستقیمی دا...
full textMy Resources
Journal title
volume 12 issue 43
pages 103- 117
publication date 2017-09-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023