بررسی تاثیر غلظت‌های بالا رونده داروی بوپرنورفین برتغییرات بافت‌شناسی مغز موش صحرایی

مقدمه و هدف: هیپوکامپ قسمتی از مغز به شکل اسب دریایی است که در چین خوردگی‌های داخلی از بخش تحتانی میانی مغز به نام لوب تمپورال (temporal lobe) قرار دارد . هیپوکامپ دارای دوبخش است که هربخش در یک طرف سر واقع شده است. هیپوکامپ از نظر اندازه در حدود یک صدم لایه خارجی مغز یا قشر مغزی (cerebral cortex) است که از سه لایه با سلول‌های هرمی شکل مخصوص تشکیل شده است .  عملکرد‌های اصلی آن شامل یادگیری و حافظه انسان می‌شود . حتی این مطلب که پژوهشگران بفهمند حافظه چگونه کار می‌کند ، با کمک هیپوکامپ امکانپذیر شده است .  بوپرنورفین آگونیست نسبی گیرنده‌های اپیوئیدی است که به عنوان ضد درد و داروی ترک اعتیاد بکار می‌رود. این دارو در کبد متابولیزه شده و از طریق کلیه‌ها دفع می‌گردد که عوارض متعددی روی سلول‌های نوروگلیا ، تعداد نورون هاو مساحت ناحیه هیپوکامپ مغز باقی می‌گذارد. در این تحقیق به بررسی تاثیرغلظت‌های بالارونده بوپرنورفین بر بافت هیپوکامپ مغز موش صحرایی پرداخته شده است. مواد و روش کار: به منظور اجرای این بررسی تعداد 35 سر موش صحرایی با محدوده وزنی یکسان به 7 گروه 5 تایی تقسیم شدند که به مدت 21 روز تحت تزریق داروی بوپرنورفین با دوزهای 2، 7، 10، 15، 20و 24 mg/kgقرار گرفتند و بعد از اتمام دوره تزریق، موش‌ها کشته و به آزمایشگاه ارسال شدند. یافته های بدست آمده از بافت مغز نشان داد که تزریق داخل صفاقی بوپرونورفین به مدت 21 روز موجب بروز آسیب‌های بافتی در مغز می‌شود. یافته ها:که بر اساس نتایج بدست آمده از آزمون‌های آماری مساحت ناحیه هیپوکامپ،تعداد سلول نوروگلیا و تعداد نورون‌ها در ناحیه هیپوکامپ  در دوزهای بالارونده دارو به طور معنا داری کاهش پیدا کرده بود. (05/0< P). نتیجه گیری: از یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که سوء ‌مصرف بوپرنورفین موجب بروز آسیب‌های هیپوکامپ جدی در مصرف کنندگان این دارو می‌شود. پیشنهاد: با توجه به مطالعه حاضر پیشنهاد می‌شود که مطالعات بیشتری درزمینه دوز‌های بالاتر ومدت بیشتر استفاده از بوپرنورفین درموش صحرایی و دیگر حیوانات آزمایشگاهی وهمچنین اثرات هیستوپاتولوژی درسایرقسمت‌های مغز مثل مخچه،تالاموس، هیپوتالاموس و نخاع و مطالعه اثرات هیستوپاتولوژی درسایر ارگان های بدن مثل کلیه وقلب بر اثر مصرف بوپرنورفین صورت گیرد.