بررسی تاثیر جنگل‌های تاغ دست‌کاشت دشت یزد-اردکان بر منابع آب زیرزمینی

با توجه به محدودیت منابع آبی، افزایش روزافزون نیاز به این منابع و نیز تأثیر تغییرات اقلیم بر منابع آبی، مدیریت بهینه و استفادۀ کارآمد از آن‎ها امری ضروری است. لازمة دستیابی به مدیریت بهینه، استفاده از برنامه‎ریزی مناسب منابع آبی می‎باشد. از ابتدایی ­ترین موارد برنامه ­ریزی منابع آبی، محاسبۀ دقیق اجزای بیلان آب است. هدف از مقدار حاضر که در محدودۀ حوزۀ آبخیز دشت یزد-اردکان انجام گرفت، بررسی تأثیر جنگل‎های دست ­کاشت تاغ بر منابع آب زیرزمینی است. در آغاز با بهره­ گیری از تصاویر Google Earth و نرم­ افزار JMicroVision، تعداد پایه­ های تاغ­ موجود در این جنگل‎ها مورد شمارش قرارگرفت. سپس با استفاده از حداقل نیاز آبی (4/2 متر مکعب در سال) برای هر پایه تاغ که بر پایة بررسی های لایسیمتری موجود بود، تعداد پایه ­های تاغ مازاد بر بارندگی منطقه و نیاز آبی آن‎ها محاسبه شد. سپس با استفاده از نرم‎افزار GMS 8.3 و مدل مادفلو، وضعیت بیلان آب زیرزمینی دشت یزد-اردکان محاسبه شد؛ با واسنجی مدل مذکور، ضریب ذخیرة آبخوان مورد نظر به ­دست آمد. سپس با داشتن حجم آب مصرفی تاغ‎های مازاد بر ظرفیت اقلیمی منطقه، بیلان آبی و ضریب ذخیرة آبخوان، تأثیر جنگل‎های تاغ بر آب زیرزمینی دشت یزد-اردکان محاسبه شد. بر اساس نتایج این پژوهش می­توان گفت که تعداد 4423640 تاغ در دشت یزد-اردکان وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از بیلان آبی، آبخوان زیرزمینی به‎طور متوسط با 56 میلیون مترمکعب کسری حجم مخزن سالانه روبروست. میزان برداشت آب از منابع آب زیرزمینی توسط تاغ ­زارهای دشت یزد-اردکان 614/1 میلیون مترمکعب در سال است. البته اثرات مثبت تاغکاری­ های موجود در رابطه با کاهش خسارت توفان­ های گرد و غبار در مقابل مصرف این حجم آبی را نباید نادیده گرفت. نتایج پژوهش حاضر برای مدیریت منابع و مصرف آب جنگل­های دست کاشت قابل استفاده می­باشد.