بررسی تأثیر کاربرد پلیمر فراجاذب بر گیرایی و رشد رویشی نهال پیوندی کُنار (Ziziphus spp.)

چکیده سابقه و هدف: کاشت و پرورش درخت کُنار، به عنوان یکی از میوه‌های گرمسیری در مناطق گرم و خشک، از اهمیت زیادی برخوردار است و این محصول در مناطق جنوب کشور از جمله استان‌های خوزستان، هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و شهرستان‌های جیرفت و کهنوج کاشت و پرورش می‌یابد. با توجه به شرایط حاکم بر این مناطق از نظر شرایط گرم آب و هوایی و پائین بودن میزان بارندگی، کم‌آبی یکی از مهم ترین عواملی است که کشت و پرورش گیاهان در این مناطق را تحت تأثیر خود قرار داده و باعث ایجاد مشکلاتی برای کشاورزان گردیده است، که یافتن راهکار مقابله با آن ضروری است. از طرفی یکی از راه‌حل‌های مقابله با شرایط کم‌آبی و کاهش اثرات سوء تنش خشکی بر رشد و نمو و عملکرد گیاهان زراعی و باغی، استفاده از مواد فراجاذب است. مواد و روش‌ها: به منظور بررسی اثر کاربرد پلیمر فراجاذب بر گیرایی و رشد رویشی نهال پیوندی کُنار در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با سه سطح آبیاری (100، 80 و 60 درصد تبخیر تجمعی از تشت کلاس A) به عنوان کرت اصلی و چهار سطح پلیمر فراجاذب A200 (صفر، 40 ، 80 و 120 گرم به ازای هر نهال) به عنوان کرت فرعی، با 3 تکرار بر روی 36 اصله نهال پیوندی کُنار در پژوهشکده خرما و میوه‌های گرمسیری در اهواز اجرا گردید. یاقته‌ها: نتایج تجزیه واریانس داده‌ها، نشان داد اثر سطوح مختلف آبیاری، ماده فراجاذب و اثر متقابل آنها بر ارتفاع نهال ، قطر پایه، تعداد برگ و تعداد میانگره در واحد طول ساقه در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار است. از نظر مقایسه میانگین‌های سطوح مختلف آبیاری، تیمارهای 80 و 100 درصد نیاز آبی در یگ گروه آماری قرار گرفته و با هم اختلاف معنی‌داری ندارند، اما با تیمار 60 درصد نیاز آبی اختلاف معنی‌داری نشان دادند. از طرفی نتایج تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها نشان داد، اثر اصلی تیمارهای آبیاری و ماده فراجاذب و اثر متقابل آنها بر برخی شاخص‌ها از قبیل میزان کلروفیل برگ، قطر پیوندک و طول میانگره‌ در واحد طول ساقه، اثر معنی‌داری نداشت. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، مصرف 80 گرم پلیمر فراجاذب باعث گردید تا با اعمال تیمار آبیاری معادل80 درصد نیاز آبی کُنار، ضمن عدم کاهش معنی‌دار گیرایی و رشد رویشی نهال کُنار، صرفه‌جویی 20 درصدی در مصرف آب در پی داشته باشد. بنابراین به‌ منظور صرفه‌جویی در مصرف آب در شرایط خشکسالی و مقابله با کم آبی، مصرف 80 گرم پلیمر فراجاذب A200 در زمان کاشت نهال پیوندی کُنار به کشاورزان توصیه می‌گردد.